Vervolgonderzoeken oversterfte gaan niet kijken naar rol COVID-vaccins

Woensdag maakt ZonMw bekend dat er tien vervolgonderzoeken zullen starten naar de oorzaak van de oversterfte in 2021. Wat opvalt is dat in geen enkel gehonoreerd voorstel ook maar het woord vaccinatie wordt genoemd.

Dat is merkwaardig, want de bevolking en een deel van de politiek willen juist duidelijkheid over de rol van de vaccins bij de oversterfte. In 2021, en ook dit jaar, stierven duizenden mensen meer dan verwacht zonder dat bekend is waaraan. Veel mensen en wetenschappers verdenken de vaccins van het veroorzaken van de extra sterfte. In Nederland hebben wetenschappers, zoals prof. dr. Theo Schetters, aangetoond dat er sprake is van een sterke correlatie tussen de vaccinatierondes en de oversterfte, die na iedere prik stijgt.

Na een oproep van Kamerlid Pieter Omtzigt, die daarbij specifiek de onrust over de mogelijke rol van de COVID-vaccins aanhaalde, besloot de Kamer begin dit jaar om het RIVM en het CBS onderzoek te laten doen. Dit onderzoek leidde niet tot een duidelijke conclusie. Er werd daarom opgeroepen om wetenschappelijk onafhankelijk vervolgonderzoek te laten doen. Tussen 11 augustus en 30 september konden wetenschappers en instituten een onderzoeksvoorstel indienen bij ZonMw.

Vaccinatiestatus

Hoewel dat eerst door het RIVM en het CBS om privacyredenen werd tegengehouden, mogen wetenschappers bij het vervolgonderzoek toch gebruikmaken van de geanonimiseerde vaccinatie- en teststatus van overledenen. Voor de onderzoeksvoorstellen die nu door ZonMw zijn goedgekeurd, zal dit echter niet nodig zijn. Naar de rol van de COVID-vaccinaties wordt helemaal niet gekeken.

Zo gaat het Coral-project, dat uitgevoerd zal worden door dr. Maurik van het Amsterdam UMC, 'de oversterfte bij thuiswonende (pre)dementiepatiënten als gevolg van de COVID-19 pandemie onderzoeken'.

Het vervolgonderzoek ‘Lifestyle and excess mortality during the COVID-19 pandemic’ van dr. Vermeulen gaat zich richten op 'de invloed van leefstijl op de overlijdenskans tijdens de pandemie'.

Ook voor het project van dr. Beem van het Amsterdam health & technology institute hoeft niet te worden beschikt over de vaccinatiestatus van overledenen. Het project zal de verandering in zorggebruik onderzoeken door zorgverzekeringsdata in 2020 te vergelijken met verwacht zorggebruik op basis van eerdere jaren.

Prof. dr. Rosendaal van het Leids Universitair Medisch Centrum gaat de subsidie gebruiken om 'oversterfte in kaart te brengen om kwetsbare groepen te identificeren, zowel tijdens de pandemie als erna'.

Ook de andere zes goedgekeurde projecten zullen niet onderzoeken of vaccinatie invloed heeft gehad op de oversterfte.

Voorstel afgekeurd

Hoogleraar waarschijnlijkheidsrekening Ronald Meester en statisticus dr. Marc Jacobs wilden wél kijken naar de mogelijke invloed van de vaccins. Zij dienden een voorstel in om een meta-analyse te doen naar de rol tussen vaccinaties en oversterfte. Het voorstel werd door ZonMw echter afgewezen.

De beoordelingscommissie keurde het voorstel om een aantal redenen af. Zo zou de voorgestelde methodologie niet reproduceerbaar zijn en was het niet duidelijk ‘of er voldoende epidemiologische kennis aanwezig is binnen de projectgroep om de bias in de geïncludeerde bronnen in te schatten’.

“Dit is een autoriteitsargument,” reageerde Jacobs op Linkedin. “Als hoogleraar waarschijnlijkheidsrekening en statisticus/modelleur hebben wij jaren aan ervaring opgedaan op het gebied van systematische reviews en epidemiologie. Verder geven wij les aan rechters, wetenschappers en epidemiologen. Dit alles telt niet mee.”

Prof. Theo Schetters en prof. Ronald Meester spraken na het bekend worden van de conclusies van het RIVM/CBS-onderzoek met programmamaker Flavio Pasquino over de noodzaak van onafhankelijk wetenschappelijk vervolgonderzoek om de rol van de vaccins op de sterfte te bepalen. Het gesprek is hier terug te kijken.