Reportage: In de rij bij de voedselbank

De energiekosten rijzen de pan uit en door de stijgende inflatie zijn boodschappen duurder dan ooit. Steeds meer Nederlanders gaan daarom naar de voedselbank. Hoe kwamen zij in de positie dat ze zich hun dagelijkse basisproducten niet meer kunnen veroorloven? En kun je buiten je eigen schuld om in een dergelijke situatie terechtkomen? Taams nam in Amsterdam-Oost onaangekondigd een kijkje bij één van de 172 voedselbanken in Nederland. Daar sprak hij met een diverse groep mensen, die slechts het topje van de stille armoedegolf in Nederland vertegenwoordigen.

Schaamte

De gesprekken lopen in beginsel moeizaam. De schaamte is voor de meesten te groot om ons op camera te woord te staan. Toch willen verschillende mensen anoniem hun verhaal doen, zoals Carla, die sinds een aantal maanden voor haarzelf en haar kinderen is aangewezen op de voedselbank.

Steuntje

Dan schuift Gerard plotseling aan, een rasechte Amsterdammer. Aanvankelijk lijkt hij voor te dringen, maar hij blijkt een zak vol met enveloppen gevuld met geld bij zich te hebben. Hij komt een mooi financieel steuntje in de rug uitdelen aan de wachtenden. Hij besloot hiertoe nadat hij op sociale media foto’s van lange wachtrijen voorbij zag komen. Carla is dan ook diep geroerd door dit gebaar. Nu kan ze tóch een cadeautje kopen voor haar dochtertje die morgen jarig is.

Wanhoop

We spreken ook met vrijwilligers, die de rij elke week langer zien worden. Steeds meer werkende middenstanders sluiten aan: mensen die vrij moeten nemen van hun werk om aan hun voedsel te komen. Het gaat de vrijwilligers steeds meer aan het hart, vooral omdat je niet zomaar in deze rij komt te staan. Daar gaat namelijk een strenge selectieprocedure van drie tot zes maanden aan vooraf, waarbij je het in de tussentijd zelf moet zien te redden. Uit wanhoop proberen er soms toch mensen zonder pasje aan te schuiven, waarna de vrijwilligers dan maar hun eigen portemonnee trekken om een tas voedsel te kopen. Ze zouden niet kunnen slapen met de gedachte dat ze iemand met honger naar bed laten gaan.

In de steek gelaten

Er heerst veel frustratie richting de overheid. Diverse politici zijn die dag toevallig op het vliegtuig gestapt om in Suriname excuses te maken voor het slavernijverleden. De wachtenden voelen zich in de steek gelaten, omdat de prioriteit niet bij de prangende problemen van de Nederlandse burgers lijkt te liggen. De overheid is volgens hen het contact met de samenleving totaal verloren. Toch blijft de sfeer gemoedelijk en veel van de mensen houden zich vast aan hun toekomstplannen. Ze willen hier niet staan, maar vooruitkijken. Maar die toekomst hebben ze niet volledig zelf in de hand, want valt er wel op te werken tegen de inflatie en stijgende energieprijzen?

Of de voedselbank nu een nobel doel is, of een onvoorstelbaar noodzakelijk kwaad, het is in elk geval duidelijk dat er een enorme golf van stille armoede door Nederland raast. En deze lijkt elke dag groter te worden.

Toegenomen vraag

Sinds 1 januari 2022 is het aantal mensen dat hulp krijgt van Voedselbanken Nederland met 25 procent gestegen. Dat staat nog los van andere initiatieven. Aan het begin van dit jaar kwamen er nog 90.000 mensen per week naar een van de voedselbanken, maar dat aantal is inmiddels opgelopen tot 117.800. De verwachting is dat die groei de komende maanden doorzet. De voedselbanken zullen dan ook alle zeilen moeten bijzetten om iedereen die erom vraagt van eten te voorzien.