‘Kunnen de VS hun neo-conservatieve veren afschudden?’ vraagt prof. dr. Cees Hamelink zich af

De Amerikaanse neo-conservatieve beweging ontstond in de jaren ‘70, maar kreeg pas echt veel invloed vanaf 2001, toen George W. Bush aantrad als president. Hij vulde zijn kabinet met neocons van het eerste uur, zoals Donald Rumsfeld, Paul Wolfowitz en Dick Cheney. Centraal in het neo-conservatieve gedachtegoed staat het idee dat de VS in elke regio ter wereld de overhand moeten hebben op militair gebied: “Het is onze wereld en wij bepalen de regels. We run the show.”

Na het einde van de Koude Oorlog zetten de VS hun expansiedrift onverminderd door met ‘militaire interventies’ in landen als Nicaragua, Panama, Irak, Afghanistan, Somalië en Servië. Het is dan ook een misvatting om de door de VS geleide NAVO te beschouwen als een defensief bondgenootschap. De neocons beschouwen het Oekraïense NAVO-lidmaatschap als de sleutel tot regionale en wereldwijde dominantie van Amerika – ondanks de belofte dat het bondgenootschap niet zou uitbreiden richting het oosten.

In deze ‘strijd om Oekraïne’ waren de neocons bereid om een militaire confrontatie met Rusland uit te lokken. Ze zijn ervan overtuigd dat de financiële sancties van de VS en het wapentuig van de NAVO de ondergang van Rusland zullen betekenen. Hamelink betwijfelt dit echter. “De kritieke vraag lijkt mij of de imperialistische Amerikaanse buitenlandpolitiek over haar eigen schaduw kan springen,” zegt hij. “Zijn de VS in staat volwassen te worden en de neocon-fantasieën van de laatste veertig jaar te beteugelen, zodat Oekraïne en Rusland plaats kunnen nemen aan de onderhandelingstafel?” vraagt hij zich af. “Daar zouden de mensenrechten in de wereld mooi mee gediend zijn!”