De Europese consument lijkt meer en meer het slachtoffer te worden van de sancties tegen Rusland, sancties die dat land gezien de recordhoge waarde van de roebel geen centje pijn lijken te doen.
Energiecatastrofe
Fatin Birol, het hoofd van het IEA, luidde donderdag de noodklok over de naderende energiecatastrofe die Europa te wachten staat in een interview aan de Financial Times.
In de afgelopen drie maanden heeft Rusland de toevoer afgesneden naar verschillende Europese landen die weigerden het gas in roebels te betalen, waaronder ook naar Nederland. Het heeft ook de stroom langs de Nord Stream pijplijn aanzienlijk verminderd, waardoor de toevoer naar Frankrijk effectief werd afgesneden en de stromen naar Duitsland met ongeveer 60 procent verminderden.
“Hoe dichter we bij de winter komen, hoe meer we de bedoelingen van Rusland begrijpen,” zegt Birol. “Ik denk dat de afsluitingen bedoeld zijn om te voorkomen dat Europa opslag gaat vullen, en om de hefboomwerking van Rusland in de wintermaanden te vergroten. Europa moet erop voorbereid zijn dat Rusland de gasleveranties volledig stopzet.”
Canadese sancties
Gazprom en zijn leverancier van onderhoudsdiensten voor apparatuur, Siemens Energy, zeggen dat Europa de verminderde levering van gas te danken heeft aan Canadese sancties tegen Rusland. Daardoor zou de levering van hoognodige gasturbines vertraging hebben opgelopen.
Om de ergste gevolgen van een volledige gasstop tegen te gaan, raadt Birol de Europese regeringen aan om de kerncentrales draaiende te houden en ook andere noodmaatregelen te nemen. Die andere noodmaatregelen lijken vooral gericht te zijn op de vraag.
Op rantsoen
“Ik denk dat er meer en diepgaandere maatregelen aan de vraagzijde [door de regeringen in Europa] genomen zullen worden naarmate de winter nadert,” zei Birol tegen de Financial Times. De topman van het IAE noemt daarbij als voor de hand liggende mogelijkheid dat gas in Europa op rantsoen gaat, in het geval er geen Russische gasleveranties meer plaatsvinden.
In maart riep het Internationaal Energieagentschap al op tot energielockdowns, om minder afhankelijk te worden van energie uit Rusland. In het toen gepresenteerde tienstappenplan werden maatregelen voorgesteld als het invoeren van autoloze zondagen, meer thuiswerken en het tegengaan van privaat autobezit.
Gasalarm Duitsland
In Duitsland werd vandaag zoals al werd verwacht fase twee van het zogenoemde gasnoodplan afgekondigd. Dat maakte minister Robert Habeck van Economische Zaken donderdagochtend bekend op een persconferentie. Sinds eind maart is bij de Duitsers het eerste niveau van het driedelige crisisplan van kracht. Voor de Duitse consument betekent het opschalen naar fase twee slecht nieuws: energiebedrijven mogen hogere gasprijzen nu aan hun klanten doorberekenen, om zo de vraag te drukken. In de hoogste noodfase kan de overheid direct ingrijpen op de gasmarkt. "Van nu af aan is gas een schaars goed," zei minister van Economische Zaken Robert Habeck vandaag in Berlijn.
Crisisplan Nederland
Ook het Nederlandse kabinet presenteerde eerder deze week een crisisnoodplan om de gastekorten op te vangen. Minister Rob Jetten (Klimaat en Energie, D66) kondigde aan dat kolencentrales hier weer op volle capaciteit gaan draaien om huishoudens en bedrijven van elektriciteit te voorzien. Daarmee hoopt Jetten gas te besparen. Aanvankelijk mochten de kolencentrales maar op 35 procent van het vermogen draaien. Gas uit Groningen ligt alleen in acute noodsituaties op tafel.
Ook in Nederland geldt dat consumenten en bedrijven de rekening zullen moeten betalen van de sancties tegen Rusland.
Volgens Jetten zet de Russische president Vladimir Poetin ‘gas steeds meer in als machtsmiddel’. Uit Duitsland kwam donderdag een soortgelijke uitspraak van zijn Duitse collega Habeck: het verminderen van de Russische gastoevoer noemde hij een ‘economische aanval’ van Poetin.
Reacties