Leger Brazilië doodt kartelbazen, mogelijk voorbode militaire interventie

In een voor het leger ongebruikelijke stap is het de sloppenwijken van Rio de Janeiro binnengevallen en heeft het topleiders gedood van het drugskartel Comando Vermelho (Rood Commando), dat de veroordeelde crimineel Luiz Inácio Lula da Silva steunt, die op 30 oktober werd uitgeroepen tot winnaar van de Braziliaanse presidentsverkiezingen. Waarnemers beschouwen de acties als het begin van een federale militaire interventie.

Comando Vermelho heeft sterke banden met Colombiaanse drugskartels en linkse militanten. Hoewel vrij decentraal georganiseerd, heeft het Rode Commando de macht in hele wijken van de stad. Bolsonaro trad in het verleden al hard op tegen de drugsbendes. Volgens internationale waarnemers zouden de acties het begin kunnen zijn van meer militair ingrijpen.

Minimale overwinning

Op 30 oktober behaalde Lula een minimale verkiezingsoverwinning op president Bolsonaro. Nadat er stemmen opgingen van verkiezingsfraude, werd het inspectieteam van het elektronische stemsysteem de toegang tot cruciale informatie ontzegd, waaronder stemmachines, de broncodes daarvan en gedetailleerde tabellen van de inkomende stemmen. Dit betrof naast een inspectieteam van het leger, ook een team van de politieke partij waar president Bolsonaro voor uitkomt. Onder artikel 142 van de Braziliaanse constitutie zou het leger gemachtigd zijn om in te grijpen.

De nationaal veiligheidsadviseur van de Amerikaanse president Joe Biden, Jake Sullivan, was gisteren in Brazilië om te spreken met Lula. Officieel om hem over te halen tot het veroordelen van Rusland in de Oekraïne-oorlog en het leveren van wapens aan Zelensky’s strijdkrachten. Maar er is ongetwijfeld ook gesproken over de binnenlandse situatie. Sinds de betwiste verkiezingsoverwinning van Lula zijn er in Brazilië dagelijks massale demonstraties. De acties van het leger tegen de drugskartels vormen voor Lula, die door de Verenigde Staten wordt gesteund, wellicht een nog wel groter probleem. Vorig jaar was CIA-directeur William Burns reeds in Brazilië en waarschuwde hij Bolsonaro dat hij geen twijfels moest zaaien over het verkiezingsproces.

Mogelijke fraude

Eind november werd de militaire justitie per brief geïnformeerd door dertien parlementariërs over mogelijk ‘criminele feiten’ die tijdens de verkiezingen zouden hebben plaatsgevonden. Dit was daags voor de ongewone acties van het leger. Senatoren wezen daarbij ook op ‘mogelijke inmenging door buitenlandse bedrijven in het verkiezingsproces’.

In de brief staat dat het nog niet mogelijk is geweest om verkiezingsfraude te verifiëren, aangezien het militaire team dat verantwoordelijk was voor het toezicht op de verkiezingen geen ‘brede toegang tot informatie’ had van de hogere kiesrechtbank (Tribunal Superior Eleitoral). Dit in tegenstelling tot verschillende big tech-bedrijven, waarmee de kiesrechtbank warme banden zou onderhouden.

De senatoren vinden dat er onderzoek moet komen naar een mogelijke misdaad tegen de vrede en veiligheid van het land, voorzien in artikel 142 tot 145 van de Braziliaanse grondwet. Als reden geven ze op dat er mogelijk geknoeid is met de stemmachines. De rechtbank heeft de suggesties van het leger om de veiligheid van het kiesstelsel te verbeteren echter niet opgevolgd.

Twitter-censuur

Elon Musk, de nieuwe baas van Twitter, zei zaterdag dat het bedrijf mogelijk een kwalijke rol heeft gespeeld in de Braziliaanse verkiezingen. Dit zou onder andere gebeurd zijn door het onderdrukken van berichtgeving vanuit Bolsonaro en consorten, terwijl linkse kandidaten juist werden gepromoot. Musk nam Twitter officieel over op 27 oktober, enkele dagen voordat de Braziliaanse verkiezingen beslist werden.

Zowel Lula als Bolsonaro maakten uitgebreid gebruik van Twitter tijdens de verkiezingscampagne. Van sommige bondgenoten van Bolsonaro werd na de tweede ronde het account opgeschort, zoals van de jonge Nikolas Ferreira, de kandidaat met de meeste stemmen voor het Lagerhuis van het Congres, wegens het in twijfel trekken van de verkiezingsuitslag.