Universiteit van Gent verbiedt boek prof. dr. Mattias Desmet

Hoogleraren van de Universiteit van Gent (UGent) mogen tijdens colleges niet langer lesgeven uit het betreffende boek van professor psychologie Mattias Desmet, omdat het ‘slordigheden’ zou bevatten. Zijn boek zou ook niet voldoende onderworpen zijn aan controle door collega-academici, de zogenaamde peer review. Daarnaast zou het deels gebaseerd zou zijn op ‘verouderde wetenschap’, zo oordeelde de Commissie voor Wetenschappelijke Integriteit van de UGent na onderzoek. Ook de opleidingscommissie van de faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen kwam tot die conclusies na analyse van het materiaal.

Alex Jones

De universiteit liet het boek doorlichten nadat er tumult was ontstaan rondom een optreden van Desmet in het programma Infowars van ‘complotdenker’ Alex Jones in september vorig jaar. Hij was daar uitgenodigd om te spreken over zijn boek, waarin hij onder andere stelt dat tijdens de coronaperiode onder een deel van de bevolking een collectieve hypnose ofwel massavorming optrad. Die massavorming maakte de weg vrij voor het invoeren van totalitaire maatregelen, zegt de hoogleraar. Desmet zou tijdens zijn optreden een leugen hebben verteld. Ook werd hij daarna beschuldigd door anonieme studenten die zijn lessen ‘pure indoctrinatie’ noemden.

‘Verantwoordelijke lesgever’

Naast het verbieden van zijn boek wordt Desmet ook deels aan de kant geschoven als lesgever. Hij mag nog voor slechts vijftig procent colleges geven en er wordt een andere hoogleraar aangesteld als ‘verantwoordelijke lesgever’. Ook krijgt het vak dat Desmet geeft, Cultuur en Maatschappijkritiek, een andere invulling. Het vak krijgt een ‘bredere focus’ en studenten moeten ‘ruimere kernbegrippen’ studeren. Het boek van Desmet is niet langer verplichte lectuur voor de studenten. Enkel indien Desmet correcties doorvoert, kunnen toch nog een aantal hoofdstukken gebruikt worden als bijkomend lesmateriaal. Die correcties moeten wel van tevoren worden goedgekeurd door de universiteit.

Reactie Desmet

Desmet zegt het niet eens te zijn met de kritiek op zijn boek en de maatregelen van de UGent. “Mijn boek wordt verboden," zegt hij. “De inhoudelijke kritiek is bovendien op niets gebaseerd. De concrete kritieken die ik tot nu toe grondig kon controleren, waren stuk voor stuk verkeerd. Ik heb ze opgelijst en vervolgens uitgebreid weerlegd. Over sommige delen kan je inderdaad discussiëren, maar het is duidelijk dat de bureaucratie van de UGent niet wil discussiëren. Het is om mijn mening te doen, maar dat kan je in academische kringen niet luidop zeggen.”

Desmet is niet van plan om het hierbij te laten. “Intern bekijk ik hoe ik verdere stappen kan zetten. Uit collegialiteit zal ik ondertussen wel drie van de lessen op mij nemen.”

Bewijs relevantie

Volgens medestanders van Desmet bewijst de verbanning van het boek hoe relevant het in feite is.

“Moderne boekverbranding,” noemt medisch ethicus dr. Wendy Mittemeijer het verbieden van het boek. Ze wijst daarbij op de ironie: “Het boek, dat gaat over de opkomst van totalitair denken in deze tijd, waarschuwt onder andere voor het verbieden van boeken.”

“De UGent heeft vandaag gedemonstreerd waarom het boek ‘De psychologie van het totalitarisme’ van prof. Mattias Desmet zo relevant is in deze tijden,” zegt de corona-kritische Vlaamse huisarts Frank Peeters.

Laurens Buijs, de wetenschapper die onder vuur ligt bij de Universiteit van Amsterdam (UvA) spreekt over een akelige ontwikkeling. “Verboden literatuur op een universiteit, de hele kwestie bewijst het punt van zijn boek!”

Het boek De psychologie van totalitarisme van prof. dr. Mattias Desmet is te bestellen via deze link.