Vanaf morgen black box verplicht in nieuwe auto’s

In 2019 stemde het Europees Parlement voor de verordening die autofabrikanten verplicht om een hele reeks aan veiligheidsvoorschriften in nieuwe automodellen te plaatsen, waaronder de zwarte doos. De nieuwe regels gelden vanaf morgen voor nieuwe modellen van personenauto’s en lichte bestelwagens. Vanaf 2024 gelden de regels ook voor nieuwe exemplaren van bestaande modellen.

Black box

De black box registreert gegevens als snelheid, remkracht, stuurhoek en de werking van veiligheidssystemen. Het gaat om gegevens van kort voor en na een ongeval. Het is overigens geen fysieke zwarte doos, maar het zit ingebouwd in de systemen van de auto. De black box mag niet uitgeschakeld kunnen worden.

De zwarte doos moet functioneren met een gesloten circuit, waarbij opgeslagen gegevens overschreven worden. En het systeem mag geen identificatie van het voertuig of de bezitter mogelijk maken. Hoewel verzekeringsmaatschappijen niet direct toegang krijgen tot de gegevens, kunnen deze wel uitgelezen worden door justitie om precies na te kunnen gaan wat er voorafging aan een ongeluk.

Privacy

De zwarte doos roept vragen op met betrekking tot de privacy. Alleen de autofabrikanten en nationale overheden zouden de gegevens mogen raadplegen om onderzoek te doen naar de oorzaak van het ongeval. Maar volgens critici zouden verzekeraars misbruik kunnen maken van de black box. “Veronderstel dat je beweert dat een ongeluk de schuld is van de tegenpartij, maar jouw verzekeringsmaatschappij gelooft je niet. Dan kan ze je de toestemming vragen om de data van je auto via haar experts uit te laten lezen,” zegt Jean-François Gaillet, directeur innovatie van het Vlaamse verkeersinstituut Vias. “Als je dat weigert – wat perfect kan – dan kan de maatschappij beslissen om niet uit te betalen of ze zullen op basis van een interpretatie van de wél aanwezige gegevens in het dossier hun eigen conclusies trekken.”

Volgens Mark Pecqueur, docent autotechnologie aan de Thomas More Hogeschool, zou het zelfs nog verder kunnen gaan. “Een verzekeraar kan je in de toekomst een goedkoper contract verkopen met de expliciete clausule dat je je op de weg als een goede huisvader gedraagt,” stelt hij. “Maar wanneer blijkt dat je eigen schade hebt na een eenzijdig ongeval, en de zwarte doos kan bewijzen dat je de verkeersregels aan je laars lapte of onverantwoorde snelheden haalde of manoeuvres uitvoerde, dan is de factuur volledig voor de verzekeringnemer.”

Intelligente snelheidsondersteuning

Behalve de zwarte doos wordt er nog een aantal veiligheidsvoorschriften verplicht. Zo is iedere nieuw verkochte auto vanaf morgen uitgerust met een zogenaamde intelligente snelheidsondersteuning. Dit is een ‘systeem om de bestuurder te helpen de juiste snelheid voor de wegomgeving aan te houden door hem specifieke en gepaste feedback te geven.’ Het systeem baseert zich op gegevens ‘verkregen door het waarnemen van verkeersborden en -signalen, op basis van infrastructuursignalen of op elektronische kaartgegevens, dan wel op beide.’ In tegenstelling tot de black box kan de intelligente snelheidsondersteuning wel uitgeschakeld worden, hoewel de EU voorschrijft dat het bij elke start automatisch actief moet zijn.

Daarnaast krijgen nieuwe auto’s een systeem voor vermoeidheids- en aandachtswaarschuwing, dat de bestuurder signalen geeft wanneer hij indommelt. Ook moet er ondersteuning zijn voor een alcoholslot. Dat betekent niet dat er standaard een alcoholslot aanwezig moet zijn, maar dat de basisuitrusting het toelaat om zo’n toestel te installeren wanneer dat wordt opgelegd door justitie.

Andere verplichte veiligheidsvoorzieningen zijn een systeem voor rijstrookassistentie in noodsituaties, een geavanceerd noodremsysteem, een noodstopsignaal en achteruitrijdetectie.