Binnenlandse Zaken (!) in februari 2021 al bezig met QR-pas, 'het ging dus niet om gezondheid'

Dataonderzoeker Cees van den Bos heeft op Twitter nieuwe Wob-documenten openbaar gemaakt. In een vertrouwelijke brief van het ministerie Binnenlandse Zaken (BZK) aan het ministerie van VWS werd al op 3 februari 2021, vlak na de aftrap van de vaccinatiecampagne dus, expliciet gesproken over een ‘covid-vrij verklaring’ die mensen nodig zouden hebben om ‘toegang te krijgen tot locaties, voorzieningen of het buitenland’. Zo zou meer vrijheid worden ‘gecreëerd’.

Hierbij zouden het vaccinatieafschrift, testbewijs en vaccinatiebewijs en een gebruiksvriendelijke (digitale) ontsluiting ervan een rol spelen, aldus BZK in de brief. “De digitale ontsluiting van het vaccinatieafschrift, dat bedoeld is voor de gevaccineerde zelf, is het verst gevorderd. Het RIVM en Logius willen het vaccinatieafschrift eind maart via DigiD en Mijnoverheid kunnen ontsluiten voor de gevaccineerde zelf,” schreef BZK.

"De QR-pas werd al lang voorbereid. Kort na start vaccinatie werd er gas gegeven," schrijft Van den Bos bij zijn tweet. "Binnenlandse Zaken (!) schrijft aan VWS over plannen omtrent het Apartheidssysteem. BZK gaat over grondrecht en democratie. Als het om gezondheid was gegaan, zou VWS wel aan BZK schrijven."

Wettelijke basis

In de vertrouwelijke brief blijkt dat het ministerie zich terdege realiseerde dat het niet zomaar een coronapaspoort kon invoeren. Er moest wel een wettelijke basis voor zijn. “Het vereisen van een test/vaccinatiebewijs als voorwaarde voor toegang tot bepaalde diensten, maakt een inbreuk op de lichamelijke integriteit, het recht op privacy (vanwege het tonen van medische informatie) en het recht op (gelijke behandeling op grond van) godsdienst en levensovertuiging (in het geval van gewetensbezwaren tegen vaccineren).

Voor private ondernemers van niet-essentiële diensten was dat echter geen probleem, zo redeneerde BZK. “Een private partij mag immers zelf veiligheidsmaatregelen nemen. Daarnaast geldt dat als klanten vrije toestemming kunnen geven voor het delen van hun persoonsgegevens met die partij, een wettelijke basis niet nodig is.”

Dit is anders voor dienstensectoren die nu vanwege de COVID-19-maatregelen van overheidswege zijn gesloten en als voorwaarde voor openstelling zo’n bewijs zouden moeten vragen. In die gevallen dient de overheid kaders te stellen en de proportionaliteit af te wegen, aldus het ministerie.

Vaccinatieplicht

Voor werknemers in de betreffende sectoren kan een test- of vaccinatievereiste niet zo gemakkelijk worden geweigerd, schreef BZK. “Met name een vaccinatievereiste zal al snel een disproportionele inbreuk maken op het recht op lichamelijke integriteit en het recht op gelijke behandeling van gewetensbezwaarden. Ook zal niet snel sprake zijn van vrije toestemming voor het delen van persoonsgegevens met de werkgever. Dat betekent dat een vaccinatieverplichting alleen onder zeer strikte voorwaarden zou kunnen worden opgelegd,” aldus het ministerie van Binnenlandse Zaken.