Overheid wilde coronacommunicatie ‘net zo irritant maken als wasmiddelreclame’

Onderzoeksjournalist Marc van der Vegt publiceerde donderdag op Twitter screenshots uit het nieuwe document. Volgens Van der Vegt versterkt en bevestigt de inhoud van het document de eerdere bevindingen uit Wob-documenten over corona-framing door de overheid, die Van der Vegt en zijn collega's in maart dit jaar publiceerden in een Wob-draadje.

Het nieuwe Wob-document, dat Van der Vegt in handen kreeg via een andere Wob-verzoeker, bestaat uit 'elf mega-bestanden'. Van het eerste bestand deelde Van der Vegt gisteren alvast een paar screenshots.

“Herhalen herhalen herhalen, de coronacommunicatie moet net zo irritant worden als de wasmiddelenreclame. (Die uiteindelijk wel succesvol het product weet te verkopen),” schrijft een ambtenaar in het eerste screenshot.

Hij vervolgt met: “Persco communiceerde dat als het over vier weken beter is, we weer mogen. Ho ff. Als we dan weer teruggaan naar de afgelopen weken zitten we zo weer in de derde golf. Dus, zeer belangrijk is veel intensievere communicatie over de basisregels, en erin stampen dat wij het virus verspreiden als we geen afstand houden, of te veel andere mensen ontmoeten…”

Emotionele chantage

In het volgende screenshot wordt duidelijk dat zelfs het emotioneel chanteren van mensen de overheid niet te ver ging.

“Helpend kan zijn om het onderwerp meer emotioneel te laden (Rutte maakte gisteren al mooi begin, binnen de grenzen van wat kan in een persco), en koppelen wat er kan gebeuren met mensen die je liefhebt. Het beschermen van anderen past hier ook als motief/waarde/norm om mensen te motiveren…”

In de volgende screenshot gevolgd door de opmerking: “Mensen mogen kritisch zijn, dus we moeten ons realiseren dat het niet altijd slecht bedoeld is. Feiten werken niet tegen emoties. Daarom: Wat ontzettend goed dat jij het beste voor je kind wil. Op gevoelsniveau contact maken en goede bedoelingen erkennen.”

Wetenschap negeren

In het derde screenshot wordt duidelijk dat ambtenaren zelfs overwogen om wetenschappelijke bewijzen te negeren om de overheid buiten schot te houden.

“Maar stel dat er geen bewijs is dat mondkapjes het gewenste effect hebben, of er is zelfs bewijs dat het voor bepaalde subgroepen zelfs ongewenst effect heeft. Dan kan de druk op de overheid toch te groot worden om te blijven volhouden dat mondkapjes niet nodig zijn. Als steeds meer andere landen en steeds meer (ov-)bedrijven mondkapjes invoeren, is dit voor veel burgers HET bewijs dat mondkapjes een effectieve maatregel zijn (gedrag van anderen als bron van informatie, en als bron van sociale norm: mondkapjes zijn effectief + sociaal gewenst).”

“Dan is invoeren mondkapjes haast niet meer tegen te houden zonder verlies van vertrouwen in onze overheid,” aldus de ambtenaar.

Een alinea later zegt hij dat het sluiten van de scholen in maart 2020 in feite geen wetenschappelijke onderbouwing had, maar alleen door de regering werd ingevoerd omdat de bevolking dat zou willen.

"Wat ik in deze situatie wel heel lastig vind. Als er geen bewijs voor effectiviteit is, welke argumenten gebruik je dan om uit te leggen dat je toch wat mondkapjes maatregelen invoert? 'Omdat de burgers dat willen', is niet zo'n sterk argument, hoewel het kabinet bij de sluiting van scholen vrij aardig met dit argument weg kwam."