‘Uitgave van 700 miljoen aan coronavaccins was onrechtmatig’

Het kabinet gaf op 12 juni 2020 goedkeuring voor de aankoop van de vaccins, zonder de Kamer van tevoren te informeren. In een e-mail verstuurd op 24 juni 2020, afkomstig uit Wob-documenten, wijst een financieel adviseur van het ministerie van Volksgezondheid erop dat dit tegen de regels was.

“Recent is onze incidentele suppletoire begroting naar de Kamer gestuurd. Hierin staan additionele uitgaven van 700 miljoen euro ten behoeve van vaccinaanschaf, diagnostiek en behandeling corona. Deze ISB is op 12 juni goedgekeurd door de ministerraad”, schrijft de adviseur in de e-mail. “Het respecteren van het budget- en het informatierecht van het parlement is voorwaardelijk voor rechtmatige uitgaven door de Staat”, gaat hij verder. “Uitgaven mogen pas door de Staat worden gedaan nadat de begrote middelen hiervoor door het parlement zijn geautoriseerd. Met name bij stapsgewijze besteding voor de vaccinontwikkeling moet ons inziens de Tweede Kamer goed worden geïnformeerd”, aldus de adviseur.

Op 29 juni 2020 stelde de Kamer vragen over de rechtmatigheid van de uitgaven, maar nam toen genoegen met het excuus van het kabinet dat het de Kamer niet tijdig had kunnen informeren vanwege de ‘crisissituatie’ waarin het land verkeerde op het moment van de aankoop, op 12 juni. “Uiteraard heeft het kabinet de intentie om te voldoen aan het informatie- en budgetrecht van uw Kamer. De afgelopen maanden is de coronacrisis lastig te voorspellen gebleken waardoor overheidsingrijpen soms op zeer korte termijn nodig was”, zo klonk destijds het excuus van het kabinet. Nu blijkt dus dat de uitgaven van 700 miljoen euro ook binnen het ministerie van Volksgezondheid als onrechtmatig werden beoordeeld.

Data-analist Daniël van der Tuin, die het balletje gisteren op Twitter aan het rollen bracht, laat daarnaast geen spaander heel van het excuus dat het kabinet gebruikte om het overtreden van de regels goed te praten. “Rond die tijd was er helemaal geen sprake van een crisissituatie: het aantal ic-opnames daalde namelijk al sinds 7 april 2020. Op dat moment is de epidemie al voorbij, volgens vooraanstaande experts die geen banden hebben met de farmaceutische industrie.”