Wetenschappelijke studie ontleedt censuur van medici in coronatijd

De studie ‘Censorship and Suppression of Covid-19 Heterodoxy’ is geschreven door wetenschappers uit Australië en Israël, en gepubliceerd in het sociologische tijdschrift Minerva, uitgegeven door Springer. De onderzoekers namen diepte-interviews af met medische professionals die vanwege hun opvattingen over corona te maken kregen met censuur en onderdrukking.

“De komst van corona heeft geleid tot talrijke controverses over aan het virus gerelateerde kennis en beleid. Om de dreiging tegen te gaan die uitgaat van artsen en wetenschappers die het officiële standpunt in twijfel trekken, besloten sommige aanhangers van deze orthodoxie om medische professionals met afwijkende standpunten te censureren,” schrijven de onderzoekers.

Orthodox

De positie die ingenomen wordt door de meeste regeringen en internationale gezondheidsautoriteiten noemt de studie ‘orthodox’. Dat betreft onder meer de volgende standpunten: mondkapjes ‘voorkomen verspreiding van het virus’; vroegbehandeling met antivirale middelen als hydroxychloroquine en ivermectine is ‘gevaarlijk en ineffectief’; lockdowns en andere vrijheidsbeperkende maatregelen zijn ‘effectief en heilzaam’; coronavaccins zijn ‘veilig en effectief’; en vaccinatiepaspoorten en -plichten zijn ‘nodig en ethisch verantwoord’.

“Weliswaar is geen van deze dominante standpunten door álle regeringen wereldwijd in dezelfde mate, of tot in de kleinste details overgenomen, maar toch kan per land een dominant of orthodox standpunt over al deze kwesties worden vastgesteld, met sterke overeenkomsten over de nationale grenzen heen,” lichten de onderzoekers toe.

De onderzoekers ontdekten dat de media en big tech een centrale rol speelden bij ‘pogingen om het debat over corona-beleid en -maatregelen te smoren’. Dat werd gevolgd door ‘wijdverbreid gebruik van censuur en tactieken van onderdrukking die de reputaties en carrières van andersdenkende artsen en wetenschappers beschadigden’. Dit gebeurde ‘ongeacht hun academische status en ongeacht hun statuur’.

Uitsluiting en stigmatisering

Respondenten vertelden hoe zij door de reguliere media werden buitengesloten, nadat zij begonnen met het uiten van afwijkende standpunten – ondanks dat diezelfde media hen tot dan als gewilde gesprekspartners zagen. “Noch X noch Y [twee grote kranten in het land van de respondent] wilde mijn artikelen publiceren, zonder goede uitleg. Ze stopten gewoon met het aannemen van artikelen. Het was overduidelijk dat ze geen artikelen meer aanvaardden die een andere mening dan die van het ministerie van Volksgezondheid uitdroeg,” zei een respondent.

De geïnterviewden meldden dat uitsluiting slechts de eerste stap was, want niet lang daarna werden zij door de media belasterd en afgeschilderd als ‘antivaxxers’, ‘corona-ontkenners’, ‘verspreiders van desinformatie’ en/of ‘complotdenkers’.

Factcheckers

Een tactiek die volgens de respondenten veel werd gebruikt om hen in diskrediet te brengen, was het opvoeren van schijnbaar onafhankelijke derde bronnen, zoals artsen die lasterlijke artikelen over hen schreven.

Ook werden regelmatig factcheckers als derde bron aangehaald, een praktijk die ogenschijnlijk is bedoeld om gepubliceerde informatie te verifiëren. “Sommige respondenten beweerden echter dat de factcheck-groepen werden gerekruteerd en beheerd door bedrijven of andere belanghebbenden om hen in diskrediet te brengen en te proberen de door hen gepresenteerde informatie in diskrediet te brengen,” schrijven de onderzoekers.

Een andere manier om tegengeluid te onderdrukken was door middel van officieel onderzoek, inclusief het dreigen met intrekking van de vergunning, rechtszaken en zelfs huiszoekingen door de politie in particuliere gezondheidscentra.

Bij anderen werd hun onderzoek ‘na publicatie teruggetrokken door het tijdschrift [dat het oorspronkelijk had gepubliceerd]’, of hun ingezonden artikelen ‘werden (vaak meerdere malen) zonder peer review afgewezen’.

Hoewel de respondenten zeiden dat ze ‘geschokt en verrast’ waren, gaven ze niet op. De censuur maakte hen ‘nog meer vastberaden en gretiger om de gecensureerde informatie aan het licht te brengen’.

Meer onderzoek nodig

“De belangrijkste beperking van de studie is dat de bevindingen gebaseerd zijn op de subjectieve perspectieven van de geïnterviewden. Het is mogelijk dat als we meer heterogene groepen hadden opgenomen, we tot enigszins andere interpretaties zouden komen,” erkennen de onderzoekers. “Daarom raden wij aan verdere studies uit te voeren onder grotere groepen professionals die het slachtoffer waren van censuur. Zo kunnen we onze kennis uitbreiden en wellicht effectieve manieren voorstellen om de strijd voor vrijheid van informatie te kanaliseren.”