‘Den Haag stuurt aan op escalatie van boerenprotest’

Nadat eerder bekend werd dat burgemeester Jan van Zanen van Den Haag mogelijk het leger wil inzetten tegen de mensen die zaterdag 11 maart komen demonstreren tegen het beleid van het kabinet Rutte IV, legde hij dinsdag ook een aantal beperkingen op aan de demonstratie. De burgervader eist in een brief dat protesterende boeren niet met hun trekkers naar Den Haag mogen komen. Slechts twee tractoren mogen aanwezig zijn op het Zuiderpark. Ook mogen er maximaal 25.000 mensen deelnemen, zegt hij, en mag er alleen tussen 12.00 uur en 16.00 uur gedemonstreerd worden. Volgens Van Zanen zijn de beperkingen nodig om de veiligheid te garanderen.

Farmers Defence Force (FDF), dat het boerenprotest had aangekondigd als de 'grootste demonstratie ooit', denkt echter dat de beperkingen bedoeld zijn om een escalatie van het protest uit te lokken. Toch vechten ze het ‘trekkerverbod’ niet aan. Voorzitter Mark van den Oever roept boeren in een nieuwe video op om de tractor zaterdag op het erf te laten staan en in plaats daarvan met ‘veel auto’s en bussen met omgekeerde Nederlandse vlaggen’ naar Den Haag te komen.

“Wat hebben ze nodig? Slechte beelden van boeren die door het cordon heen gaan?” vraagt de FDF-voorzitter. “Die kans gaan wij ze niet geven. Wij gaan deze keer volledig volgens het boekje. Dus mensen, er komen twee trekkers bij het podium te staan. Ze denken dat wij zonder trekkers geen symbool kunnen maken. Maar dat kunnen wij wel. Dus neem allemaal een omgekeerde vlag mee, en zorg dat het Zuiderpark van voor tot achter gevuld is met blauw wit rood van een land in nood.”

Ook ON!-presentatrice Raisa Blommestijn denkt dat de beperkingen gebruikt worden om de demonstratie – die rekende op honderdduizend deelnemers – te laten escaleren: “Het is duidelijk dat ‘de elite’ aanstuurt op escalatie tijdens het protest zaterdag aanstaande: dreigen met de inzet van het leger, het afkondigen van een trekkerverbod, de demonstratie in een slecht daglicht stellen. Trap er niet in: zij zijn als enigen gebaat bij negatieve berichtgeving en escalatie in verband met de verkiezingen,” aldus Blommestijn.

Ongrondwettelijk

Volgens de grondwet mág Van Zanen helemaal geen beperkingen opleggen aan de demonstratie, zo klinkt het op sociale media. “Het recht op demonstreren, een grondrecht van iedereen, staat opnieuw onder druk,” zegt onderzoeksjournalist Marc van der Vegt op Twitter. “Door een maximum toegestaan aantal deelnemers te bepalen aan een demonstratie, wordt in mijn opinie wederom de grondwet overtreden door een burgemeester.”

“Klopt,” zegt advocaat Bart Maes. “Vooraf eisen stellen aan een demonstratie mag in beginsel niet. En het is niet dat ze dat niet weten bij de overheid.” Maes verwijst daarbij naar het Handboek Demonstreren ‘Bijkans Heilig’, van wijlen Eberhard van der Laan, de voormalig burgemeester van Amsterdam.

Motie trekkerverbod

In politiek Den Haag weten ze inderdaad dat het inperken van een demonstratie niet is toegestaan, blijkt uit een brief die minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Hanke Bruins Slot op 7 maart 2023 schreef aan de voorzitter van de Tweede Kamer. Aanleiding was een motie van Kamerlid Ouwehand om te onderzoeken of het gebruik van trekkers bij demonstraties landelijk verboden kan worden. Opvallend is dat bij deze motie expliciet werd verzocht om een antwoord vóór 6 maart – precies op tijd om mogelijk de komst van duizenden trekkers naar Den Haag te kunnen verbieden.

Volgens de minister is het gevaarlijk gebruik van zware voertuigen (zoals trekkers) en het inzetten van zware voertuigen als dwangmiddel onacceptabel, maar ontraadt zij de motie toch. “Het demonstratierecht stelt de vrijheid van demonstranten voorop. Een landelijk verbod op het gebruik van trekkers tijdens demonstraties past niet bij de ratio van het demonstratierecht en evenmin in de systematiek van de Wet openbare manifestaties,” luidde het antwoord van Bruins Slot. Wel voegde zij eraan toe dat ‘per geval moet worden bezien of een beperking, zoals een verbod op het gebruik van landbouwvoertuigen, noodzakelijk is’.

‘Lientje’ komt niet, blckbx wel

Blckbx zal zaterdag 11 maart de hele dag aanwezig zijn bij de demonstratie in Den Haag om verslag te doen. Via een livestream kun je kijken naar toespraken van politici van de oppositie als Geert Wilders (PVV), Wybren van Haga (GroepVanHaga) en Thierry Baudet (FVD). Grote afwezige is ‘boerenboegbeeld’ Caroline van der Plas van BBB. De politica heeft aangegeven niet te gaan, omdat ze zich bedreigd zou voelen.