Wetsvoorstel voor correctief referendum aangenomen door Tweede Kamer

Leijten ziet de mogelijkheid tot een correctief referendum graag opgenomen in de grondwet. Toen zij haar voorstel vorige week verdedigde, herinnerde zij de Kamer eraan dat er al meerdere keren is geprobeerd om een referendum in te voeren.

“Lange tijd was er dus gewoon een opmaat naar het correctief bindend referendum,” zei ze. “Dus iedereen die nu iedere keer dezelfde argumenten van stal haalt als ‘de bevolking zou dat niet aankunnen’, wijs ik erop dat hier lange tijd bij grote meerderheid heel anders over is gedacht. Over het algemeen is er een meerderheid die er anders over denkt, zowel in deze Kamer als in de Eerste Kamer alsook onder de bevolking.”

Dinsdag stemde een meerderheid van de Tweede Kamer voor het wetsvoorstel. VVD, CDA, ChristenUnie, SGP, DENK, Volt, Fractie Den Haan en Gündogan stemden tegen. Opvallend is dat ook D66 voor stemde, terwijl die partij in 2018 nog medeverantwoordelijk was voor de afschaffing van het raadgevend referendum. Het voorstel gaat nu naar de Eerste Kamer voor een eerste lezing.

‘Ga maar iets anders maken’

Tegenstanders zeggen dat een correctief referendum niet nodig is, wanneer er beleid wordt gemaakt waar een meerderheid van de bevolking zich in herkent. “Dat zou supermooi zijn. Maar stel dat je het aan de voorkant helemaal regelt met burgerberaden, inspraak, de consultatierondes die we tegenwoordig hebben met wetten, de toetsen op bureaucratie die er zijn of met hoe het dan ook heet. Zelfs dan kan je nog steeds een wet aannemen waarvan de bevolking zegt: ho, hallo, wij willen hier ook iets over te zeggen hebben,” zei Leijten hierover. “Dan is de mogelijkheid er om te zeggen: wij vinden dat dit beter kan, dus dit wetsvoorstel vervalt en ga maar iets anders maken.”

Geen referenda internationale verdragen

Er werden ook drie amendementen aangenomen die het wetsvoorstel wijzigen, waarmee het niet mogelijk is om referenda te houden over internationale verdragen en over onderdelen van een wetsvoorstel. Daarentegen krijgen decentrale overheden wel de mogelijkheid om zelfstandig te besluiten of ze referenda willen organiseren. In eerste instantie was dit niet meegenomen in het voorstel.