Kuipers en VVD willen achterdeur openhouden voor coronapas

Dat bleek gisteren uit het Kamerdebat over de ‘permanente coronawet’. De nieuwe wet moet een einde maken aan het regeren per decreet, waarmee de afgelopen jaren vergaande vrijheidsbeperkende maatregelen werden ingevoerd. De meest omstreden punten ontbreken echter: coronatoegangsbewijs (CTB), avondklok en schoolsluitingen liggen politiek uiterst gevoelig en zijn daarom niet opgenomen in de wettekst. De wet bevat echter wel een noodbevoegdheid, waarmee het kabinet ‘in het geval van dringende omstandigheden’ dit soort vergaande maatregelen alsnog kan invoeren.

Kuipers sluit niks uit

Minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid vindt het ‘onverstandig’ om de noodbevoegdheid uit de wet te halen en noemt deze ‘noodzakelijk voor dringende omstandigheden waarin direct moet worden gehandeld.’ De wet is met opzet vaag omschreven. “Je probeert je voor te bereiden op onbekende situaties,” aldus Kuipers.

Hoewel corona nauwelijks nog speelt, wil de minister tóch een goedgevulde gereedschapskist ter beschikking houden. “De kans dat voor corona, met de huidige varianten, nog collectieve maatregelen nodig zijn, is klein. Ik zie het niet gebeuren op korte termijn, maar ik kan het ook niet uitsluiten,” zegt hij.

Lockdownhamer

Een groot deel van de Kamer wil deze bevoegdheid uit het wetsvoorstel breken. Zo bevat de mager gevulde gereedschapskist juridisch gezien de mogelijkheid voor een enorme lockdownhamer, vinden onder andere de SGP, PVV en de SP.

“Allerlei dingen ontbreken, maar de nucleaire optie van een noodbevoegdheid zit er wel in. Dat vergroot het wantrouwen in de samenleving,” zegt SP-Kamerlid Maarten Hijink. Hij wil dat onvoorziene noodmaatregelen eerst aan de Kamer worden voorgelegd, zodat deze getoetst kunnen worden door de volksvertegenwoordiging. “Moeten we niet gewoon het hele pakket van mogelijke maatregelen dan maar in de wet stoppen? En dan de noodbevoegdheid schrappen.”

De noodbevoegdheid is feitelijk een ‘blanco cheque’ voor de minister, zeggen ook andere Kamerleden. Ook voor de coalitiepartijen CDA en CU is het een moeilijk punt. De minister komt deze week nog met een brief waarin hij verduidelijkt wanneer er wel of niet gebruikgemaakt zal worden van de noodbevoegdheid.

Raad van State

Dat de deur wordt opengehouden voor het CTB is mede het gevolg van kritiek van de Raad van State. In augustus adviseerde de Raad om vergaande vrijheidsbeperkende maatregelen, zoals het CTB en schoolsluitingen, permanent juridisch te verankeren. Volgens de Raad kan dat voorkomen dat er grondwettelijk veel ingrijpendere maatregelen genomen moeten worden, zoals een complete lockdown of het geheel sluiten van bepaalde sectoren. “Die maatregelen kunnen economie en samenleving vergaand ontwrichten,” zo lichtte de Raad zijn advies toe.

Kamermeerderheid

Het kabinet ging daarin mee en wilde de coronapas achter de hand houden, maar daar is nu geen politieke meerderheid voor. Alleen de VVD en Kuipers willen de deur voor het CTB openhouden. PVV, CDA, PvdA en GroenLinks willen het CTB expliciet uit de wet halen.

Formeel is de ‘permanente coronawet’ een wijziging van de Wet publieke gezondheid (Wpg). Met het nieuwe wetsvoorstel wordt het voor het kabinet makkelijker om Nederlanders te verplichten mondkapjes te dragen, afstand te houden, in quarantaine te gaan en te testen bij ziekte. Ook is het daarmee mogelijk om evenementen en winkels te sluiten.

Ondanks kritiek vanuit de Kamer, lijkt Kuipers te kunnen rekenen op een Kamermeerderheid, mits hij enkele concessies doet over onder andere de coronapas. Ook zouden ‘zware maatregelen’ elke acht weken moeten worden voorgelegd aan beide Kamers, zoals voorgesteld door PvdA en GroenLinks.