Publieke omroep bereidt kijkers voor op energielockdown

Voorzitter Elisabeth Post van Transport en Logistiek Nederland (TLN) was maandag te zien bij EenVandaag. Zij bereidde de kijkers voor op het 'mogelijk' instellen van een energielockdown, als gevolg van de nieuwe sancties tegen Rusland. Nederland krijgt vanaf 5 december geen olie meer uit Rusland, waar diesel van wordt gemaakt. "Per week gebruikt Transport en Logistiek Nederland ongeveer 270 miljoen liter. En daarvan komt een derde tot de helft uit Rusland. Een serieus probleem," meent Post, die voor haar functie als voorzitter van TLN gedeputeerde was namens de VVD in de provincie Noord-Holland. “Ik ben echt bezorgd dat we niet genoeg hebben om iedereen te laten doorrijden."

Niet meer de weg op

Een tekort aan diesel heeft volgens Post enorme gevolgen voor de economie. Ze voorziet dat straks niet meer alle vrachtwagens de weg op kunnen. “Dat betekent dat de supermarkten niet meer bevoorraad kunnen worden, ziekenhuizen niet meer bevoorraad kunnen worden, mensen geen kleding kunnen kopen, spullen kunnen kopen voor op kantoor, want dat kan allemaal niet geleverd worden.”

Russische olie is zwaarder dan andere olie. Veel raffinaderijen zijn hierop ingesteld. “Er zijn natuurlijk niet zo gek veel landen in de wereld die specifiek deze olie leveren, want dit is toch wel een specifiek soort olie waar diesel van gemaakt wordt. Je kunt wel omschakelen, maar dat kost tijd. En de vraag is of we voldoende tijd hebben om die omslag te kunnen maken,” aldus Post.

Willem-Henk Streekstra, directeur van tankopslagbedrijven Votob, erkent het probleem. Volgens Streekstra kun je niet zomaar ergens anders olie vandaan halen. “Nee dat kan niet zomaar. Omdat de wereldmarkt eigenlijk een heel uitgebalanceerde markt is. We hebben geen extra raffinagecapaciteit in de mottenballen staan, die we even eruit kunnen halen, aan kunnen zetten, dat land levert niet dan gaan we even dat land vragen of het zelf doen. Dat werkt niet zo.”

Voorbereiden op tekorten

Volgens Steekstra betaalt uiteindelijk de consument de rekening ‘want de hoge dieselprijs wordt gewoon aan u doorberekend’. “Vaststaat dat die prijzen omhoog zullen gaan. En vaststaat ook dat er mensen zullen zijn, die het niet meer krijgen.”

Streekstra: “Ik denk dat het belangrijk is dat Den Haag goed communiceert naar de bevolking wat mogelijke scenario’s kunnen zijn. Het is goed om de bevolking voor te bereiden op hoge prijzen en mogelijke tekorten hier of elders in de wereld. Dat mensen dat weten.”

Diesel op rantsoen

Het ministerie van Economische Zaken maakt op dit moment een Landelijk Crisisplan Olie. Want als er echt een groot dieseltekort ontstaat, dan móet het op rantsoen, zegt EenVandaag.

Elisabeth Post van Transport en Logistiek Nederland beaamt dit: “Als het echt, echt helemaal niet goed gaat, dan moet je gaan kijken wat is er echt noodzakelijk aan transport. Wat hebben we allemaal nodig aan eerste levensbehoeften en wat kan er allemaal een tandje minder.”

In het uiterste geval zullen sommige vrachtwagens dan even stil moeten blijven staan, aldus Post. “Als we niks meer hebben zit er niets anders op. Want geen brood meer kopen is geen optie.”

Ook voor gewone dieselrijder zal de boycot van Russische olie ingrijpende gevolgen hebben, verwacht Post. “Ik sluit niet uit dat je toegaat naar bijvoorbeeld een autoloze zondag of een avondklok voor dieselauto’s.”