Onderzoekers ontwikkelen ‘besmettelijke vaccins’

Volgens National Geographic werken meerdere onderzoeksteams aan vaccins die ‘net zo besmettelijk zijn als de ziekte die ze proberen te bestrijden’. Het doel is om een vaccin te ontwikkelen dat zichzelf reproduceert in het lichaam van een gevaccineerde om vervolgens ongevaccineerden in de directe omgeving te infecteren. Zo kan ‘snel en gemakkelijk een hele populatie worden beschermd tegen microbiële aanvallen.’

Recombinante virussen

Momenteel werken onderzoekers aan zelf verspreidende vaccins voor dieren tegen ebola, rundertuberculose en lassakoorts. De methode kan ook toegepast worden op andere virussen die van dier op mens kunnen overspringen, zoals hondsdolheid, de ziekte van Lyme en de pest.

Deze nieuwe vaccins zijn zogenaamde recombinante virussen. Onderzoekers identificeren eerst een eiwit van het virus waartegen het vaccin moet beschermen. Dit eiwit dient als antigeen: het veroorzaakt een immuunrespons bij gevaccineerde mensen en dieren. Vervolgens selecteren zij een virus om het vaccin bij zich te dragen en te verspreiden. Om dit te doen, vangen onderzoekers een paar dieren uit hun doelpopulatie en isoleren ze een virus dat die dieren van nature infecteert. Hieraan voegen zij vervolgens genetisch materiaal toe van het virus waartegen het vaccin moet beschermen.

Controversieel

Voorstanders van ‘besmettelijke vaccins’ zeggen dat ze een revolutie teweeg kunnen brengen in de volksgezondheid door de verspreiding van infectieziekten onder dieren te remmen voordat ze op mensen kunnen overspringen. Daardoor zou de volgende pandemie voorkomen kunnen worden.

Maar critici beweren dat de virussen die in deze vaccins gebruikt worden gebruikt, zelf kunnen muteren, op een andere diersoort kunnen overspringen of een kettingreactie in gang kunnen zetten die hele ecosystemen kunnen verwoesten. "Als je eenmaal iets kunstmatigs dat zichzelf kan verspreiden in de natuur loslaat, weet je niet wat ermee gebeurt en waar het naartoe zal gaan,” zegt Jonas Sandbrink, een biosecurity-onderzoeker van de Universiteit van Oxford. "Zelfs als je begint met het loslaten van dit soort vaccins in dierenpopulaties kan een deel van de genetische elementen hun weg terugvinden naar de mens.”

Volgens Alec Redwood, als microbioloog en immunoloog verbonden aan de University van Western Australia, is het toch belangrijk dat het onderzoek plaatsvindt: “Je hoeft geen genie te zijn om te weten dat mensen nerveus worden van het idee om een virale vector te verspreiden. Het is een concept dat mensen bangmaakt. Maar ik zie het zo: het wordt misschien nooit gebruikt, maar het is beter om iets in de gereedschapskist te hebben dat uitontwikkeld is voor als we het nodig hebben.”

Besmettelijke COVID-vaccins?

In de berichtgeving van National Geographic wordt geen melding gemaakt van pogingen om deze methode te gebruiken voor COVID-vaccins. Volgens Redwood is het onwaarschijnlijk dat de techniek op korte termijn toegepast wordt op mensen: “We kunnen mensen niet eens zover krijgen om een ​​vaccin te nemen tijdens een pandemie. Het idee dat je de bevolking heimelijk zou kunnen vaccineren met een virus zonder rellen te veroorzaken, is een fantasie. Het zal nooit voor mensen gebruikt worden.”

Maar volgens het Johns Hopkins Institute zijn er wel situaties denkbaar waarin zelf verspreidende vaccins op mensen toegepast kunnen worden: “In het geval van een ernstige bedreiging van de volksgezondheid, zouden zelf verspreidende vaccins gebruikt kunnen worden om breed menselijke populaties te inoculeren. Net zoals bij dieren zou slechts een klein aantal gevaccineerde personen nodig zijn om een groter deel van de vatbare bevolking bescherming te bieden. Dan is massavaccinatie niet meer nodig.”

Over stichting blckbx

Blckbx is een stichting zonder winstoogmerk die wordt gefinancierd door donaties van haar eigen publiek. Voor de mensen, door de mensen en met de mensen: dát is waar blckbx voor staat.

Hoewel we ervoor zorgen dat we de kosten zo minimaal mogelijk houden, zijn er toch doorlopende kosten om gedegen en professionele content te maken. Denk hierbij aan de techniek, de regie, de redactie, de webredactie en het onderhoud van de studio. Om de continuïteit van blckbx te waarborgen, hebben we daarom jouw hulp nodig.

Als je dit artikel waardeert en de urgentie van Nederlands grootste onafhankelijke nieuwsplatform inziet, dan nodigen we je van harte uit om ons te steunen. Alleen dankzij regelmatige donaties kunnen wij onafhankelijke content blijven produceren en onze reikwijdte vergroten, met als doel om de wereld beter te begrijpen. Voor de mensen, door de mensen en met steeds méér mensen.