Privacy-excuus regering bij oversterfteonderzoek was fabeltje, zegt privacywaakhond AP

Nederland heeft al ruim anderhalf jaar te maken met een onverklaarbare oversterfte, waarvan niet is uitgesloten dat deze deels veroorzaakt wordt door de vaccinaties tegen corona. Ondanks tienduizenden onverklaarbare sterfgevallen werd onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek naar de oorzaak door de regering ruim een half jaar gefrustreerd. Het vrijgeven van de vaccinatiestatus van overledenen zou strijdig zou zijn met de privacywetgeving (AVG), stelde de regering Rutte, geflankeerd door het RIVM.

Fabeltje

Maandag liet AP-voorzitter Aleid Wolfsen bij Nieuwsuur echter weten dat de vaccinatiestatus van overledenen wel degelijk al die tijd al op anonieme basis gebruikt had mogen worden voor het oversterfte-onderzoek. Het excuus van de regering en het RIVM was een fabel, stelde Wolfsen. “In de AVG staat expliciet benoemd dat dit via aanvullende wetgeving kan.” Zowel het verstrekken van de data aan het CBS als het rechtstreeks verstrekken van de data aan de onderzoekers was mogelijk geweest, hoewel voor dat laatste een aanpassing van de wet nodig was. Wolfsen voegde daaraan toe dat dit ‘niet heel ingewikkeld is’.

Verder zei Wolfsen dat de AP dit eerder al ‘herhaaldelijk’ onder de aandacht heeft gebracht bij het ministerie. Hij toonde zich verbaasd dat de wetgever dit nog niet eerder duidelijk heeft gemaakt.

Kamerlid Pieter Omtzigt, die al in 2021 via een motie om onafhankelijk onderzoek had gevraagd, reageerde verheugd én verontwaardigd op de uitspraken van de AP-voorzitter.

Volgens Omtzigt past de houding van het RIVM en de regering 'in het beeld van een regering die stelselmatig onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek tegenwerkt'. Het Kamerlid geeft aan dat er minstens een half jaar verloren is gegaan voor noodzakelijk onderzoek.

Sinds de regering en het RIVM het onderzoek naar de oversterfte – op basis van een fabel – frustreren, is vrijwel onophoudelijk sprake geweest van forse oversterfte in Nederland. Ook is er in het najaar van 2022 vanuit het ministerie van VWS ‘gewoon’ een nieuwe vaccinatieronde tegen corona van start gegaan, ondanks dat het vaccin als mogelijke oorzaak van de oversterfte toen dus nog niet was uitgesloten.