Vaccinfabrikanten bereiden zich voor op uitbraak vogelgriep bij mensen

Vaccinproducenten GSK, Moderna en CSL Seqirus zijn momenteel druk bezig met het ontwikkelen en testen van vaccins tegen het H5N1-virus – ofwel de vogelgriep – meldt persbureau Reuters. Moderna ontwikkelt het H5N1-vaccin op basis van de mRNA-technologie die het ook gebruikt in haar COVID-19-vaccins. Het in Massachusetts gevestigde bedrijf is van plan om in de eerste helft van 2023 te beginnen met het testen van de vogelgriepvaccins op mensen en geeft aan de prikken in een uitbraakscenario ‘zeer snel’ te kunnen uitrollen.

Sinds de eerste uitbraak in oktober 2022 in een nertsenfokkerij in Noordwest-Spanje zouden wereldwijd al bijna 200 miljoen vogels zijn gestorven of zijn afgemaakt. In de Verenigde Staten zijn sinds februari meer dan 52 miljoen vogels in 46 staten gestorven door besmetting met H5N1 of afgemaakt wegens vermeende blootstelling aan besmette vogels, wat de grootste ramp is die de Amerikaanse pluimvee-industrie ooit heeft getroffen.

Zeer zeldzaam

H5N1-infecties bij mensen zijn uiterst zeldzaam. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) meldde vorig jaar slechts vier gevallen, waaronder twee in Spanje, een in China en een in de Verenigde Staten. In februari bevestigden de gezondheidsautoriteiten van Cambodja dat een 11-jarig meisje de ziekte had opgelopen en eraan was overleden. Maar Cambodjaanse ambtenaren zeiden dat er geen bewijs is van overdracht van mens op mens, en merkten verder op dat de stam die de dood van het meisje veroorzaakte niet dezelfde is die massaal vogels doodt in Europa en Amerika. In de afgelopen twintig jaar zijn er slechts 868 mensen gediagnosticeerd met een H5N1-infectie, hoewel 457 van hen door het virus zouden zijn gedood, wat volgens de WHO dus neer zou komen op een 'angstaanjagend' fataliteitspercentage van 53 procent.

Risico 'voorlopig' laag

Volgens directeur-generaal Tedros Ghebreyesus van de WHO is het verschijnsel dat zoogdieren worden besmet met vogelgriep vrij nieuw en ‘verdient het meer aandacht’. "Er zijn verschillende meldingen van zoogdieren, waaronder nertsen, otters, vossen en zeeleeuwen, die zijn besmet met H5N1-vogelgriep. H5N1 heeft zich gedurende 25 jaar op grote schaal verspreid onder wilde vogels en pluimvee, maar de recente uitbreiding naar zoogdieren moet nauwlettend worden gevolgd,” zei Tedros tijdens een persconferentie op 8 februari. "Voorlopig schat de WHO het risico voor de mens laag in,” zei hij, en voegde eraan toe dat er sinds de eerste uitbraak in 1996 slechts 'zeldzame en niet-continue overdracht' van H5N1 naar en tussen mensen heeft plaatsgevonden. "Maar we kunnen er niet van uitgaan dat dit zo zal blijven, en we moeten ons voorbereiden op elke verandering in de status quo," zei hij.

Nederlandse vaccins

Ook voor de vogels zijn vaccins in ontwikkeling. Vorige week werd bekend dat twee door Wageningen Bioveterinairy Research geteste vaccins doeltreffend zijn gebleken tegen de 'zeer besmettelijke vogelgriep' in een eerste experiment dat in een gecontroleerde omgeving is uitgevoerd. "De vaccins gaven niet alleen het in het laboratorium gebruikte pluimvee bescherming tegen ziekteverschijnselen, maar gingen ook de verspreiding van de vogelgriep tegen," aldus de Nederlandse regering in een verklaring. Minister van Landbouw Piet Adema: "Ik ben blij dat we twee vaccins hebben waarmee we het vaccinatieproces tegen vogelgriep vooruit kunnen helpen. Ik zet de volgende stappen zo snel mogelijk maar op een verantwoorde manier in."