Blijf ons steunen, zodat we met elkaar nóg meer impact kunnen maken
Steun blckbx.tv
Duizenden donateurs gingen je voor
Blijf ons steunen, zodat we met elkaar nóg meer impact kunnen maken
Duizenden donateurs gingen je voor
Het is maandagochtend. Een crisismelding. Ik open mijn spreekkamerdeur en laat cliënte E.U. (01-11-1993) binnen. Het gaat zichtbaar niet goed. Ze is onrustig, boos en angstig tegelijk.
“Ik voel al weken de innerlijke spanningen toenemen en steeds vaker wentel ik onlusten af op mijn omgeving. Ik ben onredelijk. Gisteren keek ik het journaal en toen werd alles me te veel,” zegt ze. Ze vraagt of ze misschien last heeft van het dertigersdilemma: “Ik ben bijna dertig jaar en heb altijd keihard gewerkt aan een gelukkig bestaan om erachter te komen dat niet alles maakbaar is. En ik durf het niet toe te geven, maar het put me uit.”
Ik ken E.U. Het overkwam haar eerder. Ik ontmoette haar al tien jaar geleden, toen ze dacht te hallucineren. Ze hoorde een stem die niet de hare was en had de stem − wat mensen die stemmen horen vaker doen − een naam gegeven: Viktor. Ik stelde destijds vast dat de klacht geen deel uitmaakte van een psychotisch beeld. Het zat anders. Ze gaf aan dat ze vaker sentimenten in zichzelf waarnam, maar dat ze met die lichte schommelingen in haar gemoed dealen kon. Maar dit was lastiger. Er was sprake van een innerlijk oneigenlijk verlangen, een egocentrisch deel van haarzelf, waarvan ze liever wegkeek. Ik zei haar dat het verdringen daarvan juist stem gaf aan haar opspelend geweten. Opgegroeid met het idee dat een realiteit altijd met daadkracht valt op te tuigen, voelde ze nu echter de grip op haar leven wegglijden. Ze snapte niet dat haar wilskracht haar niet langer overeind hield. Ik legde haar uit dat haar overtuigingen door de tijd mogelijk waren gekleurd door beïnvloeding van buitenaf en dat ze zichzelf was gaan verloochenen en verdwaald was geraakt van wie ze was. Ze erkende dat ze haar eigen mogelijkheden en verlangens negeerde en boven zichzelf was gaan staan en haar eigen grenzen niet meer kende. Die rek was eruit. In een aantal sessies leerde ze kijken naar alle driften en gevoelens, waarvan ze verdwaalde omdat ze altijd dacht dat die slecht waren. Ze ging erkennen dat het leven meer was dan de optelsom van willen en doen. Mijn advies was weggedrukte gevoelens te her-integreren in haar gevoelswereld, zodat ze weer rustiger zou worden en vrede zou krijgen met alle motivaties en wensen in zichzelf. En dat ze daarbij omgevingseisen moest relativeren. Pas wanneer ze zich niet meer zou (laten) overvragen kon er rust in haar systeem komen. Dat lukte haar toen.
Opnieuw lijkt er sprake van innerlijke conflicten. Meerdere motivaties en overtuigingen conflicteren en het gaat weer niet goed. Ze wil door haar omgeving geaccepteerd worden voor wie ze is maar weet niet hoe ze alle eigenschappen van zichzelf kan erkennen en zich daarmee in haar veelkleurigheid, die haar ten diepste definieert, naar iedereen kenbaar moet maken. Altijd maar gedwongen om te zijn wie de omgeving haar vraagt te zijn is ze vlak, saai en berekenend geworden. Ze hoort opnieuw haar geweten. Met een knipoog zegt ze: “Ik geef de stemmen weer een naam: Jimmie en Giorgia. Hun boodschap heeft dezelfde moeilijke kleur.” Ik leg haar opnieuw uit dat dit betekent dat alle driften en emoties bij haar horen en dat ze gehoord willen worden om te voorkomen dat ze verandert in een robot-achtig wezen.
In het gesprek bemerk ik haar obsessieve en dwangmatige trekken. Ze heeft rituelen opgebouwd en lijkt verhard. “Het lijkt of mijn gevoeligheid verdwijnt. Voor mij lijkt het leven één grote rekensom, ik voel me verdwaald van anderen.” Afgesloten van gevoelscontact lijkt ze zich te verliezen in een rationele, kunstmatige wereld, zich vastklampend aan het idee dat het bestaan alleen met verstand te reguleren valt. Ik zie dat ze opnieuw de zelfconfrontatie ontloopt, haar angsten en beperkingen overschreeuwt en zich boven haar omgeving plaatst: “De innerlijke verbinding maakt plaats voor overmatig en obsessief controleren uit angst om in te storten. Vluchtend van die innerlijke wereld kroppen zich emoties op, waardoor affecten stuwen. Gevoelens en emoties veroorzaken arousal en moeten daarom worden erkend en geuit. Zo worden ze onderdeel van de beleving van jouw persoon.” Te veel was ze gaan leunen op de kracht van haar verstand. Maar het beteugelen van driften en verlangens lukt niet meer. Als ik zeg dat ze naast denken meer moet durven voelen sputtert ze tegen: “Ik heb niks met emoties, ze zijn lastig en voelen dat is iets voor zwakkeren. Ik haat die oncontroleerbaarheid.” Ik vertel haar waarom driften, emoties en hun dynamieken belangrijk zijn: “Emoties ordenen en sturen het denken, dat helpt je bij krachtig communiceren. Mensen gaan het aan je voelen als je slechts nog rationeel functioneert. Gevoelens worden door alles in je omgeving opgewekt en vormen mede wie jij bent. Elk gevoel heeft een eigen geschiedenis en kan ‘diep’ zitten. Het durven toestaan en erkennen daarvan zorgt voor stabiliteit en groei − ze de mond snoeren maakt je ziek.” Protest. Ze externaliseert: wijst naar anderen voor haar ongemak. Ze kan de zelfconfrontatie niet aan, te veel vergroeid met de afweer van haar rationaliserende stijl. Ik adviseer een volgend gesprek en laat haar uit.
Mijn telefoon gaat. Een opgetogen vrouwenstem met Italiaans accent vertelt me de dag ervoor promotie te hebben gemaakt. Ik herinner me dat ze ooit, eveneens bijna 30 jaar oud, niet meer wist hoe ze zich staande moest houden in een wereld op drift. Ze merkte dat ze haar waarden en normen langzaam had laten gijzelen door een opgelegd geloof in een beter houvast. Uiteindelijk gingen deze benaderingen van de realiteit conflicteren met haar eigenheid en ontstonden er spanningen. Ze besloot zichzelf opnieuw (uit) te vinden. Nu voelt ze zich bevrijd: “Ik weet nu wat ik zelf wil en kan en ik doe de dingen niet meer overhaast. Daarbij volg ik mijn hart. Mensen in mijn omgeving moeten wel wennen. Die vinden me te mondig, te open en te direct. Ze vonden het makkelijker met me om te gaan toen ik volgzaam was.” Het laat haar koud, blij terug te zijn geworden wie ze was. Haar zelfrespect is terug doordat ze fantasie-denken, blinde volgzaamheid en angst − die haar altijd tekenden − heeft vervangen door common sense, zelfverantwoordelijkheid en moed.
Ik wens haar succes toe in haar nieuwe functie en denk daarbij terug aan de sessie met E.U. Te lang heeft zij te hoge eisen vanuit haar omgeving en innerlijke weerstand verdrongen, waardoor de draaglast de draagkracht nu overschrijdt en ze minder functioneert. Als ze niets aanpast zal haar systeem decompenseren; elke controle verliezen en uiteenvallen in verwarring, angst en uitputting. Ik houd mijn hart vast.
Huibrecht Boluijt (Dinteloord, 8 januari 1967) behaalde zijn doctoraal in de Gezondheidspsychologie. Hij is vrijgevestigd psycholoog en therapeut in Middelburg. Als columnist, opiniemaker en spreker deelt hij, vaak met psychologisch-wetenschappelijke duiding, vlijmscherp zijn perspectief op wat er om ons heen gebeurt.
Blckbx is een stichting zonder winstoogmerk die wordt gefinancierd door donaties van haar eigen publiek. Voor de mensen, door de mensen en met de mensen: dát is waar blckbx voor staat.
Hoewel we ervoor zorgen dat we de kosten zo minimaal mogelijk houden, zijn er toch doorlopende kosten om gedegen en professionele content te maken. Denk hierbij aan de techniek, de regie, de redactie, de webredactie en het onderhoud van de studio. Om de continuïteit van blckbx te waarborgen, hebben we daarom jouw hulp nodig.
Als je dit artikel waardeert en de urgentie van Nederlands grootste onafhankelijke nieuwsplatform inziet, dan nodigen we je van harte uit om ons te steunen. Alleen dankzij regelmatige donaties kunnen wij onafhankelijke content blijven produceren en onze reikwijdte vergroten, met als doel om de wereld beter te begrijpen. Voor de mensen, door de mensen en met steeds méér mensen.
Reacties
Ik vind Boluijt een toffe vent, best goed om naar te luisteren, maar ik begrijp niet waarom hij hier een column schrijft en wel met deze strekking. Dit past volgens mij niet bij de blekboks-tv. Afzender: Phons Bakx, Middelburger