Blijf ons steunen, zodat we met elkaar nóg meer impact kunnen maken
Steun blckbx.tv
Duizenden donateurs gingen je voor
Blijf ons steunen, zodat we met elkaar nóg meer impact kunnen maken
Duizenden donateurs gingen je voor
"Je bent zo slank en sierlijk als een dadelpalm. Je borsten zijn de dadeltrossen. Ik dacht: Ik wil in die dadelpalm klimmen en van de dadels eten. Je borsten zijn zo heerlijk als druiventrossen en je adem ruikt naar appeltjes."
Het was de periode dat ik als kleine jongen, ontwakend uit mijn onschuld, op een zondagochtend in de kerk met verbazing, maar vooral ook met het schaamrood op de kaken, luisterde naar de schriftlezing uit het Bijbelboek Hooglied. Ik dacht dat iedereen naar me keek en mijn binnenwereld las.
Later begreep ik waarom de gesproken tekst mij overviel. Het ging zondags in de kerk zelden over de geneugten des levens. Meer over schuld en schaamte. Niet veel dominees brandden graag hun vingers aan deze zinnenprikkelende verzen en daarom waren en zijn ze in de kerk nog steeds zelden onderwerp van gesprek. Vanaf de kansel althans. De teksten laten niets aan toeval over. Koning Salomo, waarvan wordt gedacht dat hij deze expliciete lofprijzingen deed, belichtte veelvuldig de uiterlijke schoonheid van de vrouw. In het Bijbelboek Spreuken lezen we: "Een zeer lieflijke hinde, een bevallig steengeitje. Laten haar borsten jou te allen tijde dronken maken, dool voortdurend rond in haar liefde." Dat waren nog eens progressieve tijden. Overzichtelijk ook.
Deze herinneringen komen terug in mijn beleving nu we in een tijdgewricht lijken aanbeland waarin man-vrouw-verschillen óf tenietgedaan worden óf juist aan het lijf worden geknutseld. ‘Geachte dames en heren’ wordt ‘beste mensen’ en ‘jongens en meisjes’ wordt volgens de nieuwste trend op scholen ‘beste leerlingen’. Met sociale of woord-semantische constructies wordt de biologie ontkent of dus juist hormonaal of operatief geaccentueerd, waarvoor de rijksoverheid zelfs subsidies verstrekt.
Begrijp me goed, ik erken het bestaan van genders en de mogelijkheid van genderdysforie. De natuur laat ons immers vaak zien dat er naast een grote middengroep op de flanken van systemen van alle levende organismen allerlei variaties bestaan. Ook in fysiek-seksuele verschijning of geaardheid en gerichtheid.
Als iemand zich non-binair voelt en de haren in allerlei kleuren wenst te verven dan moet dat mogelijk zijn. Niemand heeft het recht de ander een vorm van existeren op te leggen. Echter is het dan ook logisch dat de ‘traditionele middengroep’ ook vrij wordt gelaten zich als zodanig te uiten en mag wensen zich gezien en aangesproken te worden op een wijze die past bij het ervaren ‘ik’. Wat we echter nu zien is een paradox. Op grond van de wens tot diversiteit wordt verlangd om de diverse groepen aan te spreken met uniforme begrippen. Dit om het risico te vermijden dat personen worden gekwetst. Maar zij die slechts kunnen bestaan dankzij erkenning van de ander hebben zichzelf al tekort gedaan. Dat is pas zorgelijk. Doordat men het grote midden van jongs af aan uit wil smeren over de flanken van uitzonderingen, tornt men bovendien aan een belangrijk psychologisch beginsel: het kunnen opbouwen van een ‘ik-besef’, een ervaren unieke identiteit die ook het bij de geboorte meegekregen lijf omvat. Dat is nu net de grond waarin de diversiteit-cultus is geworteld. Weer een paradox die opduikt in dit narratief.
Hoe hieruit te komen? Identiteit verwijst naar een niet veranderd en diep ervaren en voelen van wie men is. Het gevoel van altijd dezelfde persoon te zijn. Persoonlijkheid daarentegen is het geheel van alle persoonlijke kenmerken, zoals iemands karakter, uiterlijk, behoeftes, interesses en ambities. Identiteit en persoonlijkheid liggen als begrippen dan wel dicht bij elkaar, maar er is één fundamenteel verschil en dat is dat identiteit gaat over het ervaren iemand te zijn. Dit ervaren ‘ik-besef’ is het unieke fundament voor iemands leven.
Men ziet de ander in uiterlijke kenmerken, gedragingen etcetera en men vormt zich zo een beeld van iemands persoonlijkheid. Ook al zit die aanleg van binnen en is die om die reden door de ander maar matig te beoordelen. Nooit eenduidig omdat de ervaring van de identiteit een unieke is. Het is de ervaring van het veruiterlijken van de persoon en wordt pas aan de buitenkant zichtbaar in de ontmoeting. Men draagt uit hoe men zich voelt. Het is dus kolder om anderen op basis van ieders unieke zijns-ervaren, die we aan de buitenkant nooit exact kennen, op voorhand aan te kunnen spreken op hoe hij, zij (desnoods het) zichzelf ervaart. Kortom, je kan het vooraf nooit goed doen. Ook al wil iedereen gezien worden in wie hij of zij is kan dat pas in de ontmoeting.
Overgevoelige zielen die zichzelf in hun diepste binnenwereld gekend willen zien moeten begrijpen dat bijna elke mens óf met een piemel of met het vrouwelijke equivalent daarvan geboren wordt. Dat noemen we dan het mannelijk of vrouwelijke geslacht, jongen of meisje. Dat zegt niets over de innerlijke ervaring van feminiene dan wel masculiene verhoudingen of de afwezigheid daarvan. Het is een aanval op de logica en op de gezonde psychologische ontwikkeling wanneer de jonge mens niet eerst zelf de genderontwikkeling doormaakt, maar z’n zelfbeeld vooral opbouwt op de waardering van de buitenwereld door te eisen dat die meebeweegt op innerlijke tendensen die voor anderen aan de buitenkant simpelweg niet zijn af te lezen.
Een voorbeeld: ik voel mijzelf 100 procent heteroman. Maar wie zal zeggen dat het ervaren van mijn uitgeleefde ‘ik-besef’, wat dus over meer gaat dan seksuele geaardheid, niet juist overeenkomt met de ervaring van het ‘ik’ zoals bijvoorbeeld een homosexuele mens die heeft? En toch voel ik me prima bij het uiterlijk voor de hand liggende label. Het haalt namelijk niets van de door mijzelf ervaren en gekoesterde binnenkant weg. En bovendien, hoe kan iemand zich in de fysieke verpakking van het ene geslacht zich voelen als ware men van het andere geslacht als men niet weet wat dit gevoel behelst, omdat elke ik-ervaring uniek is en dus niet innerlijk vergelijkbaar. Daar zijn geen verifieerbare standaarden voor.
De doorgeslagen tolerantie is daarom slechts nog als lippendienst houdbaar, maar praktisch is het onzin. De waardering van de persoon en diversiteit zit ‘m in de erkenning van de uitgeleefde identiteit. En daarin is Nederland, ook al is daar nog veel te winnen, de meest tolerante samenleving die ik ken. Erken dus de aangeboren biologie enerzijds en de unieke uitgeleefde identiteit anderzijds. Weg met de uniformiteit in het sociale verkeer. Het maakt bovendien het leven grijs, haalt elke kleur en frivoliteit uit het bestaan. Het brengt onzekerheid en afstandelijkheid ten opzichte van het eigen ervaren ‘ik’ maar ook ten opzichte van de ander. Laten we elkaar dus aanspreken zoals we dat altijd deden. Gerelateerd aan de veronderstelde uiterlijk zichtbare biologische kenmerken met de basisvarianten man en vrouw. Het idee dat we mensen tekortdoen wanneer we ze categoriseren als man of vrouw, jongen of meisje en daarmee hun uniciteit niet zouden erkennen is ridicuul. Mensen biologisch ontkennen en terugbrengen tot één categorie dat is juist respectloos en leidt tot exclusie.
Koning Salomo, die volgens oude geschriften een uitgebreide harem had met 700 vrouwen en 300 bijvrouwen had geen moeite met traditionele gewoonten, waarnemingen en navenante gevoelens. Geen genderneutraliteit, maar de vrouwelijkheid aanbeden. Ik kijk uit mijn raam. De zon schijnt. Ik verlang naar de zomer. Druiven plukken en wijn drinken. Weg met de zuurpruimen.
Huibrecht Boluijt (Dinteloord, 8 januari 1967) behaalde zijn doctoraal in de Gezondheidspsychologie. Hij is vrijgevestigd psycholoog en therapeut. Zijn praktijk voor psychotherapie is gevestigd in Middelburg. Als columnist, opiniemaker, spreker en docent deelt hij met psychologisch-wetenschappelijke duiding vlijmscherp zijn perspectief op wat er om ons heen gebeurt.
Reacties
Wederom de spijker op zijn kop Huibrecht.
Wat een prachtig betoog over traditionele waarden en waarom die niet met het badwater moeten worden weggespoeld