Geen privacy in eerste Nederlandse supermarkt zonder kassa’s

Met contant geld of zelfs met pin betalen is er niet meer bij in de kassaloze supermarkt. Klanten die in de gloednieuwe Aldi willen winkelen moeten een app downloaden waar ze hun persoonsgegevens en creditcardnummer invoeren. Personeel is er alleen nog maar om de schappen te vullen.

Hoe werkt het systeem?

Na het scannen van een QR-code bij de ingang gaat er een poortje open en mag je naar binnen. Het systeem kent je een digitaal nummer toe en volgt via sensoren en camera’s alle bewegingen die je maakt.

In de supermarkt hangen in totaal 475 camera’s, die registreren welke producten je in je mandje stopt. Alle producten staan in de schappen op een weegschaal, die ook registreert wat eraf gepakt wordt. Die dubbele check moet fouten voorkomen. Bij het verlaten van de winkel scan je voor een poortje wederom de QR-code. De meegenomen producten worden automatisch verrekend op je creditcard. De bon wordt per mail toegestuurd.

Geen privacy

Hoewel veel mensen het waarschijnlijk gemakkelijk zullen vinden om op deze manier boodschappen te doen, roept het wel de vraag op wat deze manier van inkopen doen betekent voor de privacy.

In juni werd bekend dat de regering van Noorwegen voortaan van supermarkten gedetailleerde informatie wil hebben over het koopgedrag van mensen. Met een systeem zoals dat van Aldi in Utrecht, zou het een koud kunstje zijn om dat administratief voor elkaar te krijgen.

Koopgedrag sturen

Het systeem kan ook misbruikt worden om het koopgedrag van mensen te sturen. In april kondigde Barbara Baarsma van de Rabobank aan dat de bank klanten via het bankafschrift gaat laten zien wat de CO2-uitstoot is van hun aankopen. Baarsma zou het ook een prima idee vinden als op producten in supermarkten voortaan de CO2-uitstoot wordt vermeld. "Dan kunnen mensen goed geïnformeerd hun keuzes maken. Je wil dat er transparantie komt."

Sociaal kredietsysteem

Waar een dergelijk systeem uiteindelijk toe kan leiden, zie je in China, waar de overheid in veel supermarkten precies registreert wat mensen kopen. Koopt iemand daar ‘foute’ dingen, die slecht zijn voor het milieu of de gezondheid, dan kan dat gevolgen hebben voor hun sociale kredietscore. Een te lage score kan ervoor zorgen dat iemand bijvoorbeeld niet meer met het openbaar vervoer mag reizen of geen hypotheek meer kan krijgen.

'Aldi garandeert privacy'

Jan Oostvogels, CEO van Aldi Nederland, garandeert dat het met de privacy van klanten in Utrecht helemaal goed zit en dat het systeem niet onthoudt wat je als klant allemaal koopt. “De privacy van klanten staat hoog in het vaandel,” zegt hij tegenover De Utrechtse Internet Courant (DUIC). “Zodra de klant afrekent, wordt er niets meer van de gegevens onthouden,” belooft Oostvogels.