‘Iedereen die apenpokkenvaccin krijgt, is proefpersoon in klinische studie’

Tim Nguyen, het hoofd van Global Infectious Hazards Preparedness bij het noodprogramma van de WHO, zei zaterdag tijdens een persconferentie dat de werkzaamheid van de apenpokkenvaccins nog onbekend is, omdat ze nog nooit op deze schaal en in deze context zijn gebruikt. “We hopen nu gegevens te verzamelen, zodat onderzoekers meer te weten kunnen komen over de doeltreffendheid van het vaccin. Iedereen die het apenpokkenvaccin krijgt, neemt technisch gezien deel aan een ‘klinische proef’ om de werkzaamheid van het vaccin te bepalen.”

Apenpokken ‘wereldwijde noodsituatie'

Afgelopen zaterdag besloot WHO-chef Tedros Adhanom Ghebreyesus hoogstpersoonlijk om de 'relatief onschuldige' ziekte apenpokken uit te roepen tot ‘wereldwijde noodsituatie op het gebied van de volksgezondheid’ (PHEIC).

Tedros negeerde daarbij het advies van het WHO-veiligheidscomité dat met 9 stemmen tegen en 6 voor had geoordeeld dat het uitroepen van een zwaarwegende PHEIC niet nodig was. Volgens eigen cijfers van de WHO zouden tot nu toe wereldwijd slechts 5 personen aan de ziekte overleden zijn. De ziekte is ook relatief mild, niet makkelijk over te dragen en goed te behandelen. Bovendien lopen vrijwel alleen homo- en biseksuele mannen kans om de ziekte te krijgen.

Door apenpokken de PHEIC-status te geven, maakten Tedros en de WHO onder meer de weg vrij voor de start van een grootschalige vaccinatiecampagne, net als toen COVID in 2020 werd uitgeroepen tot PHEIC.

Vaccineren in Nederland begonnen

Na het benoemen van apenpokken tot 'bedreiging van de internationale volksgezondheid' door WHO-chef Tedros, zijn vandaag de GGD’s in Amsterdam en Den Haag direct begonnen met vaccineren tegen apenpokken. In totaal komen op dit moment ongeveer 32.000 mensen in Nederland in aanmerking voor de prik. Na twee prikken zijn mensen volledig gevaccineerd.

Of de GGD voor het prikken aangeeft dat mensen in feite als proefpersoon deelnemen aan een klinische test, is niet bekend. Op de website van het RIVM wordt dat in ieder geval niet vermeld.

Het RIVM meldt wel dat er voorlopig alleen mensen uit risicogroepen worden geprikt, omdat er nu nog maar een beperkt aantal vaccins beschikbaar is.

Europese goedkeuring Bavarian Nordic

Volgens de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC) zijn er slechts twee vaccins met een vergunning van de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) beschikbaar voor ‘het voorkomen van een infectie met apenpokken’ – ACAM2000 en JYNNEOS (ook bekend als Imvamune of Imvanex).

Het laatste vaccin wordt geproduceerd door het Deens-Duitse farmaceutische bedrijf Bavarian Nordic. Bij het begin van de apenpokkenuitbraak schoot de koers van het aandeel Bavarian Nordic pijlsnel omhoog. Vandaag maakt het bedrijf op de website bekend dat het goedkeuring krijgt voor uitbreiding van het vaccinlabel IMVANEX® met bescherming tegen apenpokken en ziekte veroorzaakt door vacciniavirus.

De goedkeuring volgt op een positief advies van het Comité voor geneesmiddelen voor menselijk gebruik (CHMP) op 22 juli 2022, en is volgens Bavarian Nordic geldig in alle lidstaten van de Europese Unie.

De grootste aandeelhouders van de geneesmiddelenfabrikant zijn de investeringsmaatschappijen Invesco en Vanguard.

Epicentrum New York

In New York City, dat bekend staat als het epicentrum van de apenpokkenuitbraak in de VS, kondigde de regering aan dat het erin was geslaagd om extra dosissen te bemachtigen.

"Het NYC Health Department heeft plannen aangekondigd voor de volgende toewijzing van het JYNNEOS-vaccin," aldus de gezondheidsinstantie in een verklaring. "Ongeveer 26.000 extra doses zijn aan New York City geleverd als onderdeel van fase 2b van de federale overheid en de staat, en zullen worden gedistribueerd via klinieken, massavaccinatieplaatsen en doorverwijzingen vanuit de gemeenschap. Mensen zullen afspraken kunnen maken voor 24 juli tot 13 augustus."

"Het ministerie van Volksgezondheid doet er alles aan om zo veel mogelijk vaccindoses op een zo eerlijk mogelijke manier te verspreiden," aldus commissaris voor Volksgezondheid dr. Ashwin Vasan. "Nu het aantal gevallen toeneemt, is het duidelijk dat er een grote behoefte is aan meer vaccins in New York City, en we werken samen met onze federale partners om meer doses te verkrijgen."