Opinie: Wees bang voor kernoorlog, niet voor klimaatverandering

Weken voordat thermobarische raketten neerregenden op Oekraïne, verklaarde de kletsende klasse van het World Economic Forum dat het ‘mislukken van klimaatactie’ het grootste mondiale risico is voor het komende decennium. Aan de vooravond van de oorlog uitte de Amerikaanse klimaatgezant John Kerry zijn zorgen over de ‘enorme gevolgen voor de uitstoot’ van de Russische invasie. Hij was namelijk bezorgd dat de wereld de risico's van klimaatverandering zou vergeten als er gevechten zouden uitbreken. Te midden van het conflict en de vele andere uitdagingen waarmee de wereld momenteel wordt geconfronteerd, zoals inflatie en stijgende voedselprijzen, heeft de mondiale elite een ongezonde obsessie met klimaatverandering, schrijft Bjorn Lomborg in de Wall Street Journal.

Geopolitieke dreigingen

Deze fixatie heeft drie belangrijke gevolgen gehad. Ten eerste heeft het de Westerse wereld afgeleid van echte geopolitieke dreigingen. De Russische invasie zou een wake-up call moeten zijn voor democratische naties dat het risico op oorlog nog steeds reëel is en hun aandacht vereist. Als secretaris-generaal van de Verenigde Naties is de belangrijkste taak van António Guterres het bewaken van de wereldvrede. Maar na een maand oorlog in Oekraïne was hij in plaats daarvan gericht op de ‘klimaatcatastrofe’ en waarschuwde hij ervoor dat de verslaving aan fossiele brandstoffen zal leiden tot ‘wederzijdse gegarandeerde vernietiging’. Hij maakte deze opmerkingen op een moment dat kernwapens het grootste risico vormen sinds een halve eeuw op letterlijke wederzijdse gegarandeerde vernietiging.

Toekomstige welvaart

Ten tweede ondermijnt de beperkte focus op klimaatdoelstellingen op de korte termijn de toekomstige welvaart. De wereld besteedt momenteel jaarlijks meer dan een half biljoen dollar aan particuliere en publieke fondsen voor klimaatbeleid. Ondertussen zijn de uitgaven van landen in de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) aan innovatie – essentieel voor de vooruitgang van gezondheidszorg, ruimtevaart, defensie, landbouw en wetenschap – de afgelopen decennia gedaald.

De onderwijsprestaties in de ontwikkelde landen stagneren of nemen af, en de reële inkomensgroei van de OESO-landen is deze eeuw bijna tot stilstand gekomen. Daarentegen zijn in China, waar aan innovatie gerelateerde uitgaven met 50 procent zijn gestegen ten opzichte van 2000 en het onderwijs snel verbetert, de gemiddelde inkomens sinds het begin van de 21e eeuw vervijfvoudigd.

Bestaande problemen

Ten derde gaat de focus van de internationale gemeenschap op het plaatsen van zonnepanelen in de armste landen ter wereld gepaard met een jammerlijke onderinvestering in oplossingen voor enorme bestaande problemen. Er gaan miljoenen mensen dood aan besmettelijke ziekten, zoals tuberculose en malaria; ondervoeding treft bijna een miljard mensen; en meer dan drie miljard mensen hebben geen toegang tot betrouwbare energie.

Deze en andere problemen die de ontwikkelingslanden teisteren, zijn oplosbaar, maar daar besteden rijke landen veel minder geld aan dan aan klimaatverandering. De derde wereld betaalbare toegang geven tot constant beschikbare energie – waarvoor vaak fossiele brandstoffen nodig zijn – is dé sleutel om de meeste armoede uit de wereld te helpen. Maar al vóór de invasie van Oekraïne haastte de ontwikkelde wereld zich om fossiele energie duurder en minder toegankelijk te maken voor de armsten ter wereld.

Vanwaar deze fixatie?

Wat ligt er ten grondslag aan deze fixatie op klimaat? Het onjuiste en onverantwoordelijke idee dat de opwarming van de aarde een direct en existentieel risico vormt voor de wereld. Klimaatverandering is echt en door de mens gemaakt; twijfel daar niet aan. Maar de beste economische schattingen die zijn gebruikt door de regeringen van Obama en Biden, evenals de schattingen die zijn gemaakt door de enige klimaateconoom die ooit de Nobelprijs voor economie heeft gewonnen, laten allemaal zien dat de totale impact van ongecontroleerde klimaatverandering – niet alleen op de economie, maar in het algemeen – tegen het einde van de eeuw zou neerkomen op een jaarlijkse afname van minder dan 4 procent van het mondiale bbp.

De VN schat dat in het jaar 2100 de gemiddelde persoon 4,5 keer zo rijk zal zijn als nu. Als de klimaatverandering onverminderd doorgaat, zal de gemiddelde persoon ‘slechts’ 4,34 keer zo rijk zijn – een verre van catastrofale uitkomst.

Geen verandering

Een wereld die gek is, neemt geen slimme beslissingen, dus het zou geen verrassing moeten zijn dat het niet is gelukt om iets aan klimaatverandering te doen. Wereldwijd was er vorig jaar de meeste CO2-uitstoot ooit, ondanks de 5 biljoen dollar die het afgelopen decennium is uitgegeven aan klimaatbeleid. De VN gaf in 2019 toe dat er ‘in het afgelopen decennium geen echte verandering is geweest in het wereldwijde emissietraject’, ondanks de mondiale overeenkomst van Parijs.

De Europese Unie heeft geprobeerd over te schakelen op hernieuwbare energiebronnen, maar haalt nog steeds meer dan 70 procent van haar energie uit fossiele brandstoffen. Een groot deel van de overige benodigde energie wordt opgewekt door het verbranden van houtsnippers. Deze zijn afkomstig van in Amerika gekapte bomen, die worden vervoerd op dieselschepen. Zon en wind produceren slechts 3 procent van de energie van de Europese Unie. Daarnaast is de technologie onbetrouwbaar en is het vaak nodig dat er een back-up is voor wanneer de zon niet schijnt of de wind niet waait. De weigering van Europa om schaliegas te omarmen – dat overal op het continent te vinden is maar onaangeboord blijft – heeft het overgelaten aan de genade van Russisch gas. De afgelopen twee maanden hebben laten zien hoe gevaarlijk dat is.

Onbetaalbaar

Goedbedoelende politici over de hele wereld hebben beleid voorgesteld om de komende decennia een netto-nuluitstoot te bereiken. Volgens McKinsey zal dit beleid elk jaar 9,2 biljoen dollar kosten, totdat het netto-nulpunt in 2050 wordt bereikt. Dit komt overeen met de helft van de wereldwijde belastinginkomsten. Het is onwaarschijnlijk dat een dergelijk extreem kostbaar beleid wordt gevoerd door opkomende economieën, zoals India of Afrika, waarvan de uitstoot omhoog zal schieten naarmate hun bevolking en economie groeien. Netto-nuluitstoot zal waarschijnlijk ook mislukken in de ontwikkelde wereld, waar de hoge kosten de welvaart en dus de politieke steun zullen ondermijnen. Volgens het onderzoek van McKinsey zou het bereiken van netto-nuluitstoot in Amerika elk gezin 19.300 dollar per jaar kosten.

Innovatie

Om effectief op klimaatverandering te reageren, moet de wereld meer uitgeven aan innovatie op het gebied van groene energie en duurzame energiebronnen ontwikkelen die betrouwbaar en kosteneffectief zijn. Om de directe energieproblemen aan te pakken, moeten Europa en Amerika fracken omarmen – ondanks de door Rusland gefinancierde propaganda die het in diskrediet brengt – en de rest van de wereld helpen toegang te krijgen tot de olie en gas die het nodig heeft. Er zijn tegenwoordig veel ernstige bedreigingen in de wereld, maar de meeste zullen pas de aandacht krijgen die ze verdienen als de politieke elites hun hyperbool over klimaatverandering laten varen en het behandelen zoals het werkelijk is: slechts één van de vele problemen die moeten worden opgelost in de 21e eeuw.

---

Bjorn Lomborg is voorzitter van de Copenhagen Consensus en visiting fellow aan de Hoover Institution van Stanford University. Zijn meest recente boek is False Alarm: How Climate Change Panic Costs Us Trillions, Hurts the Poor, and Fails to Fix the Planet.

Over stichting blckbx

Blckbx is een stichting zonder winstoogmerk die wordt gefinancierd door donaties van haar eigen publiek. Voor de mensen, door de mensen en met de mensen: dát is waar blckbx voor staat.

Hoewel we ervoor zorgen dat we de kosten zo minimaal mogelijk houden, zijn er toch doorlopende kosten om gedegen en professionele content te maken. Denk hierbij aan de techniek, de regie, de redactie, de webredactie en het onderhoud van de studio. Om de continuïteit van blckbx te waarborgen, hebben we daarom jouw hulp nodig.

Als je dit artikel waardeert en de urgentie van Nederlands grootste onafhankelijke nieuwsplatform inziet, dan nodigen we je van harte uit om ons te steunen. Alleen dankzij regelmatige donaties kunnen wij onafhankelijke content blijven produceren en onze reikwijdte vergroten, met als doel om de wereld beter te begrijpen. Voor de mensen, door de mensen en met steeds méér mensen.