WHO wil ‘internationale noodsituatie’ uitroepen om apenpokken

Voorman Tedros Adhanom Ghebreyesus van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) liet dinsdag weten dat het noodcomité van de WHO donderdag 23 juni bijeen komt om een besluit te nemen over het uitroepen van de noodsituatie. De laatste keer dat een Public Health Emergency of International Concern (PHEIC) werd uitgeroepen was op 30 januari 2020. Aanleiding toen was het opduiken van het ‘nieuwe’ coronavirus COVID-19 in twintig landen buiten China. Tedros noemt de huidige 'wereldwijde' uitbraak 'duidelijk ongewoon en verontrustend'.

Grote gevolgen voor Nederland

Indien het noodcomité van de WHO besluit de noodsituatie uit te roepen, dan heeft dat grote gevolgen voor alle landen die zijn aangesloten bij de WHO, inclusief Nederland. Volgens de Internationale Gezondheidsregeling van 2005 zijn nationale overheden dan wettelijk verplicht om direct maatregelen te nemen om de verspreiding van het virus in te dammen.

Een mondiaal paraatheidsplan treedt dan in werking dat er bijvoorbeeld voor moet zorgen dat ‘snel doeltreffende tests, vaccins en geneesmiddelen beschikbaar zijn waarmee levens kunnen worden gered en grootschalige crises kunnen worden afgewend.’ Ook kan van landen bijvoorbeeld gevraagd worden om reisbeperkingen in te voeren.

Door het ‘voorlopig’ afketsen van het pandemieverdrag vorige maand tijden de Global Health Assembly in Genève, behouden individuele landen wel het soevereine recht om zelf wetgeving vast te stellen en ten uitvoer te leggen met het oog op hun gezondheidsbeleid.

Apenpokkenpaniek opgevoerd

In de media werd de afgelopen week op grote schaal paniek gecreëerd rondom apenpokken. Zo was er korte tijd sprake van dat het virus zich via de lucht zou verspreiden. Dat bericht werd later ontkend.

In Groot-Brittannië zou het virus inmiddels al bij 504 mensen zijn vastgesteld. De Britse gezondheidsautoriteiten lieten daarbij overigens expliciet weten dat 99 procent van de vastgestelde gevallen in Groot-Brittannië homo- en biseksuele mannen betreft.

Ook vroegen sommige media zich af of wellicht het dragen van maskers de verspreiding van de ziekte kan tegenhouden.

Apenpokken zou wereldwijd al in 45 landen zijn gediagnostiseerd bij 1.800 mensen, meldde onder andere de American Hospital Association.

In Duitsland adviseerde het vaccinatiecomité van het Robert Koch Instituut, het Duitse RIVM, risicogroepen om zich te laten vaccineren tegen apenpokken. Ook in het Verenigd Koninkrijk, Canada en de Verenigde Staten is men inmiddels begonnen met ringvaccinatie tegen apenpokken.

Het blad Nature publiceerde vorige week een artikel waarin verschillende onderzoekers zich afvragen of ‘de wereldwijde uitbraken nog ingedamd kunnen worden’.

Woensdag kwam uit België het opmerkelijke bericht dat bij de plaats Gent-Sint-Pieters een trein tot staan was gebracht om drie passagiers af te voeren die apenpokkenverschijnselen hadden. De verdachte reizigers werden afgevoerd naar het ziekenhuis, waar momenteel onderzocht wordt of ze drager zijn van het apenpokkenvirus.

Zelfs de naam apenpokken kwam deze week in opspraak. Wetenschappers en onderzoekers uit elf landen deden een dringende oproep aan de WHO om te kiezen voor een minder discriminerende en stigmatiserende naam voor de ziekte. De WHO lijkt gehoor te geven aan het verzoek. De onderzoekers stellen als nieuwe naam hMPXV voor.

hMPXV-crisis

Mocht het noodcomité van de WHO volgende week besluiten om de ‘noodsituatie op het gebied van de volksgezondheid van internationaal belang’ uit te roepen, dan zou dat dus wel eens het begin kunnen zijn van een nieuwe wereldwijde gezondheidscrisis, de hMPXV-crisis.