Leiding Europees Parlement blokkeert openbare verantwoording Von der Leyen over vaccindeal Pfizer

Vorige maand liet de coronacommissie van het Europees Parlement weten dat zij Von der Leyen aan de tand wil voelen over haar rol in de omstreden vaccindeal met Pfizer. Begin 2021 zou zij via sms persoonlijk contact gehad hebben met Pfizer-CEO Albert Bourla over de aankoop van miljarden vaccins.

Achter gesloten deuren

De Conferentie van Voorzitters – bestaande uit de voorzitter van het Parlement en de fractievoorzitters – weigerde gisteren tijdens een besloten vergadering echter om Von der Leyen uit te nodigen voor een openbare hoorzitting, meldt Politico. In plaats daarvan mag zij achter gesloten deuren, buiten het zicht van het publiek, tekst en uitleg komen geven.

Tegenover Politico deed Siegfried Mureșan van de Europese Volkspartij (EVP) de suggestie dat zijn fractie Von der Leyen – ook aangesloten bij de EVP – probeert te beschermen af als ‘een conclusie op zoek naar een argument’. “De brede consensus was dat we in dialoog zijn met haar en dat moet doorgaan in de formats die tot nu toe hebben gewerkt en die we hebben vastgesteld,” voegde hij er in vage bewoordingen aan toe.

Ironisch

De beslissing van de Conferentie van Voorzitters is even opmerkelijk als ironisch, omdat Pfizer-gate juist draait om een gebrek aan transparantie. De uiteindelijke gesprekken hierover zullen dus niet openbaar, maar achter gesloten deuren plaatsvinden.

Het besluit is een zware tegenslag voor de Europese coronacommissie, voorgezeten door de Belgische Kathleen Van Brempt van de S&D-fractie, die er bij de voorzitter van het Europees Parlement, Roberta Metsola, op had aangedrongen om Von der Leyen uit te nodigen voor een ondervraging. Daarvoor lagen verschillende ideeën op tafel, variërend van een openbare zitting voor de commissie tot een besloten verhoor in de Conferentie van Voorzitters.

Volgens een woordvoerder steunde de S&D-fractie van Van Brempt het besluit om Von der Leyen alleen achter gesloten deuren te ondervragen. Ook de fractie Renew Europe, in grootte de derde fractie, stond erachter. De rechtse fracties Europese Conservatieven & Hervormers en Identiteit en Democratie drongen juist aan op verantwoording in het openbaar.

‘Binnen de familie houden’

“Det besluit is zeer ernstig en is een weerspiegeling van hoe de machtigen elkaar helpen,” reageerde de Franse Europarlementariër Michèle Rivasi van de Groenen, lid van coronacommissie. “Het Europees Parlement doet nu mee aan de ondoorzichtigheid die we niet langer aan de kaak stellen.” Tegenover Politico zei ze dat de topambtenaren van de EU proberen ‘het in de familie te houden’.

De Nederlandse Europarlementariër Robert Roos, lid van coronacommissie, noemt het besluit ‘schandalig’. “Publieke aandacht voor Pfizer-sms-gate is gigantisch. Dit gaat om een deal van miljarden. Als Europees Parlement moeten we haar ter verantwoording kunnen roepen. Dit is een belediging voor het Europees Parlement en vooral voor de bevolking.”

“Het is verachtelijk dat EVP, S&D, Renew en de linkse fracties van het Europees Parlement Ursula von der Leyen afschermen om vragen te beantwoorden in een openbare hoorzitting in de coronacommissie. Europese burgers moeten de waarheid weten over wat Ursula heeft gedaan!” foeterde de Roemeense Europarlementariër Cristian Terhes.

Vaccindeal

De kritische Europarlementariërs zijn vooral benieuwd naar de sms’jes die Von der Leyen en Pfizer-CEO Bourla elkaar begin 2021 stuurden. Zij hielden toen persoonlijk en in het geheim onderhandelingen over de aankoop van vaccins. Hiermee omzeilden zij het onderhandelingsteam van de Europese Unie, waarin alle lidstaten waren vertegenwoordigd. Von der Leyen zou op die manier eigenhandig een deal hebben gesloten met de Pfizer-baas voor de aanschaf van 4,5 miljard doses van het coronavaccin. In oktober sprak Europarlementariër Mislav Kolakušić van het ‘grootste corruptieschandaal uit de wereldgeschiedenis’.

Deze week werd ook bekend dat de New York Times naar de Europese rechter is gestapt om de Europese Commissie te dwingen de tekstberichten tussen Von der Leyen en Bourla te openbaren.

Pfizer-lobbyisten blijven welkom

In dezelfde besloten vergadering besloot de Conferentie van Voorzitters ook dat lobbyisten van Pfizer gewoon welkom blijven in het Europees Parlement. De Groenen hadden voorgesteld om Pfizer de toegang tot het Parlement te ontzeggen, als reactie op de tweede weigering van Bourla in december om te verschijnen voor de coronacommissie. Maar dat voorstel is dus getorpedeerd.